"Je voelt je geen mens meer, maar een object"

Persoonlijke getuigenissen van prof- én amateurvoetballers tonen hoe ernstig het probleem is, zowel in het mannen- als het vrouwenvoetbal.

Daarnaast gaat FC United in dialoog met de huidige beleidsmakers op zoek naar mogelijkheden om samen met de nieuwe generatie voetballers racisme en structurele ongelijkheid buitenspel te zetten.

De reeks toont ook de ‘good practices’ van voetbalclubs die in België vandaag al fantastisch werk leveren op vlak van diversiteit. De toekomst is duidelijk aan de nieuwe generatie spelers en speelsters. Voor de grote onderstroom van voetbalfans in België is diversiteit geen probleem meer.

Met getuigenissen van onder meer Rode Duivel Romelu Lukaku, Red Flame Kassandra Missipo, AA Gent-kapitein Vadis Odjidja, Antwerp-kapitein Faris Haroun, Nigeriaans international Cyriel Dessers, journalisten Filip Joos en Hans Van De Weghe, scheidsrechters Jonathan Lardot en Zelfa Madhloum, politicus en amateurvoetballer Sammy Mahdi, bestuurders Karel Van Eetvelt en Mehdi Bayat, bondscoach Roberto Martinez en tientallen anderen.

FC United: vanaf maandag 3 mei om 21.20 u. op Canvas en VRT NU

Als ik naar ploegen als Beerschot, Lokeren of KV Mechelen moest, daar was het het ergste. ?Banaan, vuile neger.? 

_{Romelu Lukaku}

Bundeling rond thema op VRT NU

Naar aanleiding van de reeks bundelt VRT NU op de pagina van FC United vanaf 3 mei ook een aantal andere programma's over racisme en discriminatie, zoals de documentaires 

• Enslaved with Samuel L Jackson, 
• Ku Klux Klan, 
• Une Histoire Américaine, 
• The Central Park Five, 
• Kinderen van de Kolonie 
• de films Detroit en Skin.

Racisme en discriminatie in het Belgische voetbal

Romelu Lukaku:" Als ik naar ploegen als Beerschot, Lokeren of KV Mechelen moest, daar was het het ergste. ‘Banaan, vuile neger.’ Ongelooflijk eigenlijk. Als kind kregen we heel wat te verduren van ouders langs de lijn. Nu krijg ik het te verduren van volle tribunes in Italië.”

Hoe gekleurd is het Belgisch voetbal? Als je kijkt naar de samenstelling van onze Rode Duivels en naar de spelers die wekelijks opdraven in de Jupiler Pro League, is er maar een conclusie: heel gekleurd. De Rode Duivels worden in binnen- en buitenland zelfs een voorbeeld genoemd van de Belgische multiculturele samenleving. Maar wie voorbij die façade kijkt, stelt vast dat de spelers op het veld geen afspiegeling zijn van wat zich naast het terrein afspeelt. De tribunes zijn een quasi exclusieve blanke aangelegenheid om nog te zwijgen van de trainerswereld, het scheidsrechterskorps, de bestuurskamers, de bondsgebouwen en de sportredacties.

FC United toont de emoties die gepaard gaan met racisme op het veld en brengt de blankheid van de voetbalstructuren in beeld. Maar de reeks heeft ook oog voor de ‘kracht van verandering’ die voetbalclubs wel degelijk kunnen hebben om een brug te slaan tussen de autochtone en allochtone voetballiefhebbers.

Op het terrein

Cyriel, je gaat dat tegen komen, daar is niets aan te doen.

_{Cyriel Dessers}

Cyriel Dessers: “Ik spreek de woorden die ze naar me roepen niet graag uit. Dat kwetst mij echt. Dat ontmenselijkt je. Je voelt je geen mens meer, maar een object. Mijn ouders hebben me dat al van in mijn kindertijd proberen meegeven: ‘Cyriel, je gaat dat tegen komen, daar is niets aan te doen.”

Persoonlijke getuigenissen van prof- én amateurvoetballers bewijzen hoe ernstig het probleem is, zowel in het mannen- als het vrouwenvoetbal. Scheldpartijen op en naast het voetbalveld zijn jammer genoeg nog steeds wekelijkse kost. En dat terwijl onze samenleving alsmaar diverser wordt.

Ondanks heel wat goede bedoelingen bij tal van instanties lijkt er maar geen verbetering te komen. Integendeel, de spelers en speelsters delen het gevoel dat het de laatste jaren erger wordt. FC United zoomt concreet in op de problematiek. Van walgelijke scheldpartijen tot subtiele en verdoken discriminatie. Willen we het gratuite beledigen een halt toe roepen, dan zal iedereen die van ver of dichtbij betrokken is bij de voetballerij een grens moeten trekken. Die oproep is uiteindelijk de wens van de getuigen uit deze reeks.

Achter de schermen

We gaan die Afrikaan wat geld geven en dan gaat die zwijgen.? Maar zo werkt het niet meer.

_{Faris Haroun}

Faris Haroun: “Spelers met Afrikaanse roots worden nog steeds achtergesteld. Veel clubbestuurders denken nog:  ‘We gaan die Afrikaan wat geld geven en dan gaat die zwijgen.’ Maar zo werkt het niet meer.”

FC United gaat ook op zoek naar structurele ongelijkheid naast het veld én manieren om daar verandering in te brengen. Alle belangrijke aspecten van het voetbal komen aan bod inclusief de scheidsrechterij, de coaching, de staf, de supporters en de bestuurswereld. Hoe komt het dat we geen enkele scheidsrechter met een migratieachtergrond hebben op het allerhoogste niveau? Waarom bestaan de besturen van onze professionele clubs overwegend uit witte mannen? En ook in onze trainersgilde valt er niet veel diversiteit te bespeuren.

De populairste sport ter wereld moet ook in België een transformatie ondergaan. Alle geledingen van de sport hebben nood aan een betere weerspiegeling van onze maatschappij. Dat zal moed en acties vragen, maar slechts dan kunnen we spreken van een volledig inclusief speelveld. En kan het voetbal, hopelijk, als voorbeeld dienen voor heel wat andere sectoren in onze maatschappij.

In de media en op de tribune

Tijdens de terugrit naar huis heb ik toen heel lang met mijn opa over racisme gesproken. Dat zal ik nooit vergeten.  

_{Zinho Gano}

Zinho Gano: “Op Cercle Brugge heb ik ooit het spel stilgelegd. Ik heb de bal in mijn handen gepakt, ben naar de zijlijn gelopen en heb geroepen: ‘Wat is nu eigenlijk uw probleem?’ Tijdens de terugrit naar huis heb ik toen heel lang met mijn opa over racisme gesproken. Dat zal ik nooit vergeten.”  

Welke rol spelen de sportmedia en –verslaggeving bij de discriminatie in ons voetbal of de bestrijding ervan . De getuigen tonen dat het debat niet makkelijk is. Wat is discriminerend en wat is een eerlijke verslaggeving? FC United zoekt die grens op. Verschillende stemmen komen daarbij aan bod. Zo wordt gewag gemaakt van de infiltratie van extreem rechts door hooligans. Maar er bestaan ook goede voorbeelden en heel wat clubs nemen initiatieven om de diversiteit en de inclusiviteit te verbeteren.

De afleveringen

Aflevering 1: Spelers en speelsters maandag 3 mei

Ga terug naar de bossen, vuile makak

_{Kassandra Missipo}

Kassandra Missipo: "Ik begon als vrouw in het mannenvoetbal te spelen en daar riepen ze: ‘Ga terug naar de bossen, vuile makak’. Vanaf dat moment voelde ik me heel verschillend en het is onmogelijk om dat te vergeten.”

In de eerste aflevering luisteren we naar de stem van de spelers en speelsters. Rolmodellen als Romelu Lukaku en Kassandra Missipo getuigen over het racisme waarmee ze worden geconfronteerd. Het is een helder startpunt voor de reeks. De spelers en speelsters doen een boekje open over een van de meest gevoelige thema’s in het Belgische voetbal. Ze praten over racisme in het jeugd- en profvoetbal, maar ook over racistische uitlatingen op sociale media. En ze gaan daarbij niets uit de weg.

Met getuigenissen van Romelu Lukaku (Inter Milaan en Rode Duivels), Kassandra Missipo (RSC Anderlecht en Red Flames), Zinho Gano (KV Kortrijk), Cyriel Dessers (Racing Genk en Nigeriaanse nationale ploeg), Faris Haroun (Royal Antwerp FC), Nadjim Haroun (SC Aarschot en nationale ploeg Tsjaad), Mahamat Haroun (vader Nadjim en Faris), Vadis Odjidja (AA Gent), Stevy Okitokandjo: (CD Mafra, Portugal), Ridwane MBarki (FC Dender), Raf Leemans (KRC Gent), Asmae Essarhdaoui (RWDM Ladies), Imane El Rhifari (RWDM Ladies), Obbi Oulare (Standard Luik), Yves Kabwe (coach beloften City Pirates Linkeroever).

Aflevering 2: Scheidsrechters en bestuur maandag 10 mei

Ik ben het echt beu dat ik op en rond het voetbalveld steeds word aangesproken op mijn huidskleur. Dat mag echt wel eens gaan stoppen hoor.

_{Zelfa Madhloum}

Roberto Martinez: “Bij de Rode Duivels is diversiteit absoluut geen issue meer. En ik ben ervan overtuigd dat wanneer deze succesvolle generatie zijn weg zoekt als trainer of bestuurder, dat het Belgische voetbal een enorme stap vooruit zal zetten op vlak van diversiteit.”

De tweede aflevering toont de witte structuren van ons voetbal. Leidinggevende functies in ons voetbal zijn zeker geen weerspiegeling van de diversiteit op het veld en in onze maatschappij. Zo zijn er nauwelijks clubbestuurders met een migratieachtergrond, zo is er een enkele scheidsrechter in ons profvoetbal met een migratieachtergrond en zo hebben heel wat van onze clubs problemen met een effectieve doorstroming van divers talent. FC United behandelt al die thema’s open en eerlijk, zonder taboes. Het is geen aanval met de voet vooruit, maar een zoektocht naar een oplossing, samen met alle betrokkenen.

Met getuigenissen van Stijn Van Bever (woordvoerder Pro League), Peter Croonen (voorzitter Pro League), Peter Bossaert (CEO KBVB), Sammy Mahdi (staatssecretaris voor asiel en migratie en amateurvoetballer), Zelfa Madhloum (scheidsrechter), Kris Bellon (hoofd scheidsrechters Voetbal Vlaanderen), Jonathan Lardot (professioneel scheidsrechter), Roberto Martinez (bondscoach Rode Duivels en technisch directeur KBVB), Mohamed Al Ouahmi (Brussels jeugdcoach), Jeroen Scheerder (professor sportsociologie KU Leuven), Michel Pradolini: (voorzitter City Pirates Linkeroever), Karel Van Eetvelt (CEO RSC Anderlecht, tot 1 april), Mehdi Bayat (voorzitter KBVB en voorzitter Sporting Charleroi), Grace Veys (medewerkster Fare Network, een Britse non-profitorganisatie die strijdt tegen ongelijkheid in het voetbal.

Aflevering 3: Media, supporters en toekomst maandag 17 mei

Filip Joos: "De uitdrukking ‘Afrikaanse tackle’ zal ik nooit meer gebruiken in mijn commentaar. Ik probeer er erg op te letten, maar soms betrap ik me nog op zaken die misschien verkeerd kunnen geïnterpreteerd worden. Het is niet makkelijk.”

Is onze voetbalverslaggeving divers genoeg? En bestaat er nog altijd verdoken racisme in onze media? De derde aflevering zoekt een antwoord op het ingewikkelde vraagstuk: wat is racisme en wat niet? De ‘voetbalcel’ van de federale overheid legt uit hoe racisme in onze stadions wordt aangepakt en waar het nog beter kan. Spraakmakend is alvast een getuige die als belangrijke supportersvertegenwoordiger spreekt over de infiltratie van extreem rechts door voetbalhooligans.

Maar het is zeker niet allemaal kommer en kwel. FC United toont ook hoe verschillende clubs in Vlaanderen op een positieve manier werken en zo een voorbeeld kunnen zijn voor een globale aanpak

Met getuigenissen van Filip Joos (voetbalcommentator VRT/Play Sports), Mo Messoudi (voetbalanalist), Ludo Vandewalle (hoofd sport Het Nieuwsblad), Hans Vandeweghe (schrijver, journalist en columnist), Yannick Carrasco (Atletico Madrid en Rode Duivel), Hans Bonte (burgemeester Vilvoorde), Annick Galante (hoofd voetbalcel), Dyab Abou Jahjah (activist), Tania Dekens (voorzitster RWDM Ladies), Wim Beelaert (hoofd KAA Gent Foundation), Pierre Van der Veken (sociaal werker KAA Gent Foundation).