De Nomaden: jonge reporters in Libanon, Cambodja en de VS

Rudi Vranckx stuurde de afgelopen maanden opnieuw een aantal van zijn ‘Nomaden’ op pad: jonge reporters die net als hij willen weten wat er in de wereld gebeurt en waarom. Deze keer kwamen ze terug met documentaires over Libanon, dat de voorbije tijd om meer dan een reden op zijn grondvesten daverde; over kunstenaars in Cambodja en de erfenis van de Rode Khmer; en over de Verenigde Staten, die meer en meer verdeeld zijn.

In Revolutie uit de as (zaterdag 10 oktober) trekken Nomaden Eugenie D’Hooghe en Robbe Vandegehuchte naar Libanon, enkele weken na de zware explosie in de haven. Ze gaan op stap met enkele spilfiguren van de oktober-revolutie van 2019. Ze zijn getuige van bruut politiegeweld, maar ook van kameraadschap en hoopgevende politieke vernieuwing. Herrijst de Libanese revolutie uit haar as?

Kris Janssens werkt al vier jaar als reporter in Cambodja. Kris is echt van het land gaan houden. Hij wil zijn liefde voor Cambodja delen en daarom nodigt hij Lennert Vandenbroeck uit, een circusartiest uit Leuven. Samen met een lokaal circus werkt Lennert aan een voorstelling. En op die manier leert hij Cambodja op een speciale manier kennen. Het resultaat is de reportage Een moedige sprong (17 oktober).

Louise Van Assche is geboren en getogen in België en heeft Congolese roots. Een jaar geleden verhuisde ze naar Austin, de hoofdstad van Texas. Daar kwam ze middenin de Black Lives Matter-protesten terecht. Het raakte haar persoonlijk en ze besloot de straat op te gaan om een reportage te maken: Verenigde staten, verscheurde natie (zaterdag 24 oktober).

Nomaden in Libanon, Cambodja en de VS: vanaf zaterdag 10 oktober in Vranckx om 20.10 u. op Canvas en via VRT NU.

Revolutie uit de as - Zaterdag 10 oktober

Over Libanezen wordt gezegd dat het Feniciërs of feniksen zijn. Sinds het losbarsten van de oktober-revolutie een jaar geleden, kreeg de bevolking de ene klap na de andere te verwerken. De ontploffing in de haven, die een groot deel van Beiroet in de as legde, kwam als een mokerslag. De revolutie leek even gesmoord, maar dat was buiten de Libanezen gerekend. “Je vecht of je vertrekt, dat zijn de enige opties”, zo vat Amin het samen.

Na de explosie herrees het protest. De Libanezen zijn vastberaden om komaf te maken met hun sektarische staatsmodel, een politieke erfenis van de burgeroorlog. “De tactiek van de leiders om angst te zaaien binnen hun religieuze groepen werkt niet meer, het sektarisme is dood”, stelt Mouin overtuigend. “Of je nu moslim of christen bent, we zijn allemaal tweederangsburgers in de ogen van de elite.”

Een reportage van Eugenie D’Hooghe en Robbe Vandegehuchte.
Met de steun van het Fonds Pascal Decroos

Een moedige sprong - Zaterdag 17 oktober

Kris Janssens werkt al vier jaar als reporter in Cambodja. Hij is echt van het land gaan houden en wil er graag een reportage over maken. Daarom nodigt hij Lennert Vandenbroeck uit, een circusartiest uit Leuven. Samen met een lokaal circus werkt Lennert aan een voorstelling. En op die manier leert hij Cambodja op een speciale manier kennen.

“Cambodja is een verborgen parel. Hier vind je een ontwapenende eenvoud, die wij in Europa kwijt zijn,” vertelt Kris Janssens. “Lennert is creatief, heeft het hart op de tong en is een absolute leek wat Cambodja betreft. Maar hij begrijpt waarom ik zo van dit land hou.”

“Het is nogal stoffig”, zegt Lennert bij aankomst. “Alsof je een oude rommelzolder opstapt. Maar dat komt ook symbolisch terug. Het lijkt of we hier zijn teruggekeerd in de tijd”.

Als je ziet met welke levensvreugde deze jonge twintigers hier staan? ik denk dat je daar moed voor nodig hebt

_{Kris Janssens}

Lennert komt een voorstelling maken met een groep jongeren. Hij verzamelt dagelijkse voorwerpen met een verhaal en geeft ze een tweede leven op het podium. Een zak met ingezameld afval wordt een valmat. Een visnet wordt een reuze-springtouw. Terwijl ze samen aan de voorstelling werken, leert Lennert de Cambodjaanse circusartiesten persoonlijk kennen. “Het valt op dat de vaders vaak afwezig zijn”, zegt Lennert, die zelf zijn papa verloor.

“Ik confronteer Lennert ook met de impact van het Rode Khmer regime uit de jaren ’70, dat zowat 90 procent van de artiesten liet vermoorden. Het doet zijn respect voor de kunstenaars van vandaag alleen maar groeien,” zegt Kris. “Als je ziet met welke levensvreugde deze jonge twintigers hier staan… ik denk dat je daar moed voor nodig hebt”.

Een documentaire van Kris Janssens, in samenwerking met Lennert Vandenbroeck.
Met de steun van de Vlaamse overheid.

Verenigde Staten, verscheurde natie - Zaterdag 24 oktober

Louise Van Assche is geboren en getogen in België en heeft Congolese roots. Een jaar geleden verhuisde ze naar Austin, de hoofdstad van Texas. Daar kwam ze middenin de Black Lives Matter-protesten terecht. Het raakte haar persoonlijk en ze besloot de straat op te gaan om een reportage te maken. 

Hiram is een livestreamer. Van bij het begin van de protesten filmt hij wat er op straat gebeurt. Zo wil hij het onrecht aanklagen. “Ik zet mijn camera in als een manier om manifestanten te beschermen. Dankzij sociale media is het makkelijker geworden om politiegeweld naar buiten te brengen, kijk maar naar George Floyd.” Voor de lens van Hiram werd ook al een manifestant neergeschoten. Dat heeft hem diep geraakt.

Louise maakt ook kennis met families van slachtoffers. En ze gaat op stap met verschillende bewegingen. Mama Bear en haar familie hebben eigen T-shirts en ze schminken zich als echte krijgers. Ze strijden vreedzaam. Maar Louise merkt dat de sfeer grimmiger wordt. “Mensen grijpen naar de wapens. Af en toe rijdt een auto in op de massa. De politie wordt steeds repressiever en het wordt alleen maar moeilijker om in dialoog te gaan.”

“De protesten trokken als een lopend vuurtje doorheen de wereld en bereikten ook Vlaanderen”, zegt Louise. “Deze reportage zal niet alleen een inkijk geven in het Amerikaanse leven, maar ons tegelijk doen reflecteren over de toenemende polarisatie die ook bij ons in Europa plaatsvindt.”

Een reportage van Louise Van Assche.
Met de steun van het Fonds Pascal Decroos