40% van kwetsbare gezinnen kan geen lidgeld voor hobby betalen

"Geld maakt niet gelukkig" luidt het gezegde. Maar geld schept wél mogelijkheden en vergroot zo onrechtstreeks het geluksgevoel. Dat blijkt uit onderzoek van Radio 2 en MNM, in samenwerking met de VRT Studiedienst.

Beide VRT-radiozenders onderzochten namelijk hoe gemakkelijk het voor de Vlaming is om deel te nemen aan vrijetijdsactiviteiten. Uit de resultaten blijkt dat Vlamingen in kwetsbare posities net daar extra moeilijkheden ondervinden.

13% van de Vlamingen leeft in armoede of sociale uitsluiting. Die kwetsbare Vlamingen hebben dezelfde verlangens en ambities als iedereen.

_{Prof. Dr. Wim Van Lancker (KU Leuven)}

Prof. Dr. Wim Van Lancker (KU Leuven): "13% van de Vlamingen leeft in armoede of sociale uitsluiting. Die kwetsbare Vlamingen hebben dezelfde verlangens en ambities als iedereen. Ook zij hebben nood aan ontspanning en vrije tijd. Alleen hebben ze niet het geld om dat te betalen. Dat leidt tot uitsluiting en sociale isolatie, en geeft kinderen het gevoel dat ze er niet bij horen. Daarom is het zo belangrijk om die sociale kloof aan te pakken. Kunnen deelnemen aan vrije tijd en cultuur vergroot de kansen van mensen en biedt kinderen een cruciaal toekomstperspectief."

Radio 2 en MNM gaan een hele week met de onderwerpen en resultaten van het onderzoek aan de slag. 

De cijfers

Geen financiële reserve

• 72% van de socio-economisch kwetsbare Vlamingen kan geen onverwachte uitgave van €1000 doen.

• 46% kan niet wekelijks een klein bedrag uitgeven aan persoonlijke behoeften of plezier.

• 34% kan oude kledij niet vervangen door nieuwe kledij.

Minder plezier

• Budget heeft een grote impact op geluk: Vlamingen in kwetsbare posities geven zichzelf een 6,5 op 10 qua gelukkig voelen.

• 42% van hen geeft aan door geldzorgen aan minder plezier te hebben in het leven.

Geen lidgeld

• 40% van de kwetsbare gezinnen kan geen lidgeld voor een hobby betalen.

• 57% van de kwetsbare Vlamingen kiest bewust voor gratis vrijetijdsactiviteiten.

• 24% voelt zich slecht omdat kinderen niet de hobby's kunnen beoefenen die te duur zijn.

Sociale uitsluiting

• Wie zich in een economisch kwetsbare positie bevindt voelt zich minder vertrouwd met digitale toepassingen en geeft zichzelf een 6,8 op 10 voor digitale skills.

• 30% van de kwetsbare jongeren tussen 18 en 25 jaar scoort zichzelf tussen een 0 en 6 op 10 wat betreft het omgaan met nieuwe technologieën. Bij de niet-kwetsbare jongeren is dit slechts 11%.

• Het is niet evident om in een kwetsbare positie te betalen voor mediadiensten. 40% van de kwetsbare Vlamingen geeft aan geen mediadiensten te (kunnen) betalen.

• Geen mediadiensten kunnen betalen geeft een gevoel van sociale uitsluiting en onvoldoende geïnformeerd zijn. 39% van de kwetsbare Vlamingen voelt zich hierdoor niet erg slim. 22% van hen voelt zich uitgesloten. 16% voelt zich hierdoor eenzaam. 

Geldzorgen fnuiken ontspanning

Wat ontspanning en vrije tijd betreft, zijn de verschillen tussen kwetsbare en niet-kwetsbare Vlamingen erg groot. Deelnemen aan vrijetijdsactiviteiten, afspreken met vrienden of familie, budget voor persoonlijk plezier... Kortom, de dingen die ons als mens maken, zijn voor kwetsbare gezinnen absoluut niet vanzelfsprekend. Geldzorgen fnuiken het plezier en de mogelijkheid tot ontspanning. Dit hangt niet alleen samen met materiële levensomstandigheden, maar ook met stress en spanningen.

Ongelijkheid in het kunnen deelnemen aan culturele activiteiten is vaak geen zaak van gebrek aan ambitie, wil of kennis, maar wel van materiële beperkingen die dan - vanzelfsprekend - tot meer gevoelens van uitsluiting leiden.

De studie

Getuigenissen van jongeren op MNM

Maandag 15 maart

• De Grote Peter Van de Veire Ochtendshow zoomt in op de resultaten van het onderzoek. Professor Wim Van Lancker die het onderzoek mee begeleidde, geeft exta uitleg.

• Gillis & Govaerts gaan verder in op de digitale kloof die jongeren ervaren bij schooltaken of online lessen. Welke rol kan een school spelen om de jongeren te ondersteunen? MNM-dj's Laura en Sander vragen het aan leerkracht An De Cordier van het Smi in Aalst. Zij heeft tijdens de lockdown heel hard gewerkt om leerlingen die het moeilijk hebben aan een laptop te helpen.

Dinsdag 16 maart

• In Generation M getuigen Yassin (15 jaar) en Sheila (21 jaar) over de emotionele stress die ze ervaren door het opgroeien in een kwetsbare omgeving. Door weinig ontspanning of vrijetijdsactiviteiten, financiële zorgen en een ander contact met leeftijdsgenoten.

Donderdag 18 maart

• Gillis & Govaerts: Wat doe je in je vrije tijd en wat zou je graag doen? MNM-dj's Laura en Sander spreken met een organisatie die ervoor zorgt dat jongeren toch op vakantie kunnen met het gezin en/of zo toch een hobby kunnen uitoefenen.

Ervaringen en tips op Radio 2

Karolien Debecker praat in Wijs (op dinsdag 16, woensdag 17 en donderdag 18 maart) met luisteraars over de resultaten van het onderzoek. Ervaringen en tips worden uitgewisseld. Wat als een uitstap naar de bioscoop of een concert niet haalbaar is? Wat doe je als ouder als er geen budget is voor een laptop voor je studerende kinderen? En wat is de emotionele impact van dat alles? 

In De Madammen brengt Karolien dagelijks resultaten uit het onderzoek en verhalen van luisteraars. 

Radio2.be bundelt de mooiste gesprekken en ervaringen.

Portret achter de cijfers

Radio 2 en MNM lanceren ook enkele videoportretten van Bianca, een alleenstaande moeder van 33, en haar oudste dochter Milana (16 jaar). Zij vertellen het verhaal achter de cijfers uit het onderzoek.

Milana zou graag taekwando doen als hobby maar dat lukt thuis financieel niet. Tijdens de lockdown kon ze een laptop lenen via de organisatie De Moazoart in Lokeren, maar ze had weinig tot geen computerervaring waardoor dat geen evidentie was.

Voor Biana is ontspanning op reis gaan. Dat lukt soms via het sociaal reisbureau. Dan kunnen ze naar zee of naar de Ardennen, maar ze blijft dromen over het buitenland.

Meer weten over partnerorganisatie netwerk tegen armoede?

Om ervoor te zorgen dat het aanbod en de digitale platformen herkenbaar en toegankelijk zijn voor iedereen, gaat de VRT geregeld in overleg met verschillende belangenverenigingen over de doelstellingen, actieplannen en cijfers. De expertise van die verenigingen wordt geïntegreerd in de diversiteitsaanpak van de omroep.