Restaurant Misverstand: een blik achter de schermen

• Hoe werden de medewerkers voorbereid? 
• Hoe werden ze begeleid tijdens de opnames? 
• En welke aanpassingen zijn er gebeurd aan het restaurant om dit alles mogelijk te maken? 

Kortom: hoe ging het eraan toe achter de schermen? 

Dieter Coppens zat de voorbije maanden niet stil. Hij opende samen met chef-kok Seppe Nobels en acht medewerkers met jongdementie de deuren van Restaurant Misverstand. Samen met Anouck de Bruijn, coördinator van het Regionaal Expertisecentrum Dementie in Antwerpen, probeerden ze alles in goede banen te leiden.

Door hun ziekte krijgen mensen met jongdementie vaak te maken met onbegrip. Daarnaast moeten ze vaak verplicht stoppen met werken, waardoor hun zelfvertrouwen een deuk krijgt. Daar wil Restaurant Misverstand verandering in brengen: de medewerkers willen aan de samenleving tonen dat ze nog een waardevolle rol kunnen opnemen in de maatschappij, en dat er zeker nog positieve momenten zijn na een dementiediagnose.

De diagnose dementie krijgen op jonge leeftijd is natuurlijk niet gemakkelijk, vertelt Anouck:  “Het krijgen van de diagnose kan een zware klap zijn voor het zelfvertrouwen en de zin in het leven. Een persoon met dementie zal steeds meer aangewezen zijn op zijn omgeving om handelingen te kunnen uitvoeren. Het is vaak erg confronterend voor de persoon met dementie, maar ook voor zijn omgeving, om te ondervinden dat de afhankelijkheid van anderen steeds groter wordt.”

De medewerkers werden natuurlijk niet zonder begeleiding het avontuur in gegooid. Al tijdens het selectieproces werd er een uitgebreid informatiemoment georganiseerd. Het productieteam ging langs in verschillende dagcentra en vrijwilligersorganisaties. Alle geïnteresseerden kregen hier een uitgebreide uitleg over hoe alles praktisch in z’n werk zou gaan. Uiteindelijk werd er een groep van acht medewerkers samengesteld. Het doel was om een zo divers mogelijke groep van personen met jongdementie in beeld te brengen wat betreft leeftijd, woonplaats en geslacht. Ook tijdens het traject was er vrijheid voor de betrokkenen: wie zich tijdens de opnames toch niet meer comfortabel voelde bij zijn deelname, mocht zonder problemen stoppen.

Vooraleer de opnames van start gingen vond Anouck het enorm belangrijk om een goede band te creëren met de verschillende medewerkers. Daarom werd er een informeel gesprek opgezet tussen Anouck, de medewerker en zijn/haar mantelzorger. “De medewerkers moesten zich op hun gemak voelen, ze moesten 100% zichzelf kunnen zijn. Het was bewonderingswaardig hoe zij er meteen invlogen, de aanwezigheid van de camera’s leek voor hen absoluut geen belemmering”, aldus Anouck. 

Ook tijdens de opnamedagen werden de medewerkers goed begeleid. Niet alleen door Anouck, maar door een heel team van experten. “De medewerkers werden steeds nauwkeurig gebriefd over wat er hen die dag te wachten stond en ze kregen de nodige ondersteuning. Zo waren heel wat mantelzorgers alsook professionele zorgbegeleiders iedere opnamedag aanwezig achter de schermen”, vertelt Anouck. Zo stond openheid, huiselijkheid en menselijkheid centraal doorheen heel deze periode. 

Ook Oliver Rynders, eindredacteur van het programma, merkte veel positieve lichtpuntjes op. “Tijdens de opnames beseften de medewerkers maar al te goed dat ze er niet alleen voor stonden. Door samen met lotgenoten te werken, kreeg hun zelfvertrouwen een boost. Doordat het zelfvertrouwen doorheen de opnames groeide, had het ook een invloed op hun cognitieve vaardigheden. Tot op zekere hoogte blijkt toch dat mensen met jongdementie nog dingen kunnen aanleren. Wij willen werkgevers laten zien waartoe mensen met jongdementie in staat zijn. Ze kunnen wel degelijk nog een waardevolle bijdrage leveren aan onze samenleving.” 

Naarmate de mensen van de productie de medewerkers beter leerden kennen, konden ze handige, op maat gemaakte hulpmiddeltjes aanreiken. “Verschillende medewerkers hadden moeite om de tafels correct te dekken. Daarom hebben we een foto gemaakt van een gedekte tafel. Die konden ze tijdens de opnames dan gebruiken. Ook op de persoonlijke lockers zijn we overgeschakeld van nummers naar foto’s van elke medewerker. Zo werd het makkelijker om de juiste locker te vinden. Het zijn originele trucjes die we gaandeweg bedacht hebben om het leven van iemand met jongdementie gemakkelijker te maken”, vertelt Oliver.

Ook de werkuren werden nauwlettend in het oog gehouden. De draaidagen waren maximaal twee keer per week en stopten in de namiddag. Daarnaast werd er vooral ingezet op onbemande camera’s om de medewerkers zo goed mogelijk op hun gemak te stellen. Zo hadden ze niet het gevoel dat ze constant bekeken werden en konden ze zich voluit focussen op het werk in het restaurant. Ook voor de restaurantgasten was dit natuurlijk veel aangenamer. 

Zowel voor de crew als voor de acht medewerkers was het een emotionele rollercoaster. De medewerkers werden vaak geconfronteerd met dingen die niet meer gingen. Anderzijds vonden ze troost en vooral moed bij hun lotgenoten vertelt Anouck: “De manier waarop ze elkaar vinden en aanmoedigen was hartverwarmend. ‘Het is moeilijk hé? Ik vind het ook. Maar je bent niet alleen. We zijn nog niet afgeschreven!’ De sprankel in de ogen van de medewerkers nadat de eerste service erop zat. Die blijft me voor altijd bij”.

Zeker de laatste opnamedag was heel emotioneel vertelt Oliver: “Ook voor de crew was het een ontroerend einde. Je ziet die mensen openbloeien en hun zelfvertrouwen groeien. Dat geeft een goed gevoel. Maar het was natuurlijk wel zwaar om te beseffen dat die medewerkers ongeneeslijk ziek zijn. Ik heb van de medewerkers vooral geleerd om het leven te aanvaarden zoals het komt, kunnen omgaan met tegenslag, en om ups en downs te kunnen relativeren. Er werd veel geweend, maar ook veel gelachen. Dat hebben we dan ook allebei in beeld gebracht.”

De makers van het programma kijken toch vooral met een positief gevoel terug op dit avontuur: “de hechte band die doorheen de opnames ontstond tussen alle medewerkers en de mantelzorgers, is eentje die blijft. Ook na de opnames is er een actief contact tussen iedereen en worden verschillende activiteiten met de hele bende georganiseerd. Zo staan er binnenkort een etentje en een weekend op het programma”, aldus Anouck. 

Restaurant Misverstand is vanaf 16 maart elke woensdag te bekijken op Eén of op VRT NU.

Restaurant Misverstand is een programma van Roses Are Blue voor Eén.