25 jaar ter zake

Op maandag 5 september 1994 gingen bij de openbare omroep twee nieuwe programma’s van start die zouden uitgroeien tot echte Vlaamse televisiemonumenten: Blokken op het toenmalige TV1 en Terzake op TV2.  25 jaar later vieren ze dus allebei hun zilveren jubileum.

Terzake doet dat begin september een hele week lang. Elke dag zal er wel een verwijzing zijn naar de rijke geschiedenis van het duidingsprogramma en op donderdag 5 september presenteren Kathleen Cools en Annelies Beck samen een extra lange uitzending mét publiek. De focus daarbij ligt op de relevantie van het programma vandaag.

Sterke, onthullende reportages uit binnen- en buitenland, kritische en scherpe interviews en debatten in de studio, en al even kritische en scherpe live-interventies vanop de plekken waar het nieuws zich voor onze ogen ontrolt. Dat blijven ook dit najaar en de volgende jaren de basisingrediënten van Terzake.

De geschiedenis

In 25 jaar tijd heeft Terzake een hele evolutie doorgemaakt met wisselende ankers, studio’s en decors, en aanpassingen in de structuur, vormgeving en uitzendmomenten. En toch is het programma in al die jaren fundamenteel niet veranderd. Terzake brengt in 2019 net als in 1994 duiding en analyse op maat van de kijker die wil weten wat er in de wereld gebeurt.

De eerste jaren

“Goeienavond, dit is Terzake. De eerste aflevering van het nieuws- en achtergrond-magazine van TV2.”  (Dirk Sterckx, maandag 5 september 1994)

Oudere kijkers weten het nog: in 1994 begon Terzake pas om 22.00 uur. Een half uurtje duiding voor het slapengaan. Het was een flinke sprong vooruit voor het tweede televisienet van de VRT. Dat bestond toen al bijna 20 jaar (van in 1977), maar het was nooit de status van evenementennet ontgroeid. In het midden van de jaren ’90 kreeg het geleidelijk toch een eigen gezicht. Terzake speelde daarbij een belangrijke rol.

Bij de grote VRT-herstructurering van 1996 werd besloten dat TV2 een volwaardig net moest worden. Het jaar daarop, in 1997, kreeg TV2 een eigen Journaal, om acht uur, in plaats van de overname van het TV1-Journaal van half acht. In die tijd vertoonde de kijkcijfercurve van een typische TV2-dag twee pieken: één om 20.00 u. (tijdens Het Journaal) en één om 22.00 u. (tijdens Terzake). Het was de bedoeling om dat grillige profiel te doorbreken en om te buigen tot een meer gelijkmatige curve. Dat werd een opdracht voor de mensen van Canvas, het net dat in december 1997 boven de doopvont werd gehouden.

Naar primetime

In 1998 werden het Journaal en Terzake aan elkaar geklonken en ontstond een hecht informatieblok tussen acht en negen. Het was eerst een experiment, tijdens het WK Voetbal in juni, maar het bleek zo’n succes dat in december 1998 definitief werd gekozen voor de ‘informatieband’ tussen acht en negen. Die werd meteen de ideale startbaan voor de rest van de Canvas-avond.

In de beginjaren van Canvas waren Het Journaal en Terzake nog twee afzonderlijke, opeenvolgende programma’s, maar in januari 2001 werden ze samengevoegd tot één groot informatieprogramma, met een eigen studio, een eigen vormgeving en een vernieuwde inhoudelijke invulling. Maar nieuws en duiding bleven ook dan nog twee aparte blokjes binnen Terzake.

Nieuws en duiding geïntegreerd

In januari 2008 verdween het onderscheid tussen het Journaal-gedeelte en het duidingsgedeelte. Terzake kreeg een nieuw decor. Er kwam ook een duo-presentatie, maar in het najaar van 2009 werd die piste verlaten en werd opnieuw gekozen voor één anker.

In 2012 kreeg Terzake net als de andere duidingsprogramma’s andermaal een nieuw decor, in de gloednieuwe actuastudio van Canvas. De ankers hadden voor het eerst twee sets ter beschikking voor presentaties en debatten en eventueel nog derde voor schermpresentaties en duplex-gesprekken. Samen met de nieuwe cameramogelijkheden en een gevarieerde beeldregie zorgt dat voor een dynamische en flexibele flow van het programma.

In augustus 2015 kreeg Terzake er naast een nieuwe studio en styling ook een duidingsbroer bij: De Afspraak. Beide programma’s vulden elkaar aan: Terzake bleef dicht bij de actualiteit van de dag, met duiding en diepgaande interviews, terwijl De afspraak verder ging dan de dagelijkse actualiteit, met opinies en debat. Terzake verhuisde tijdelijk naar de late avond, maar vanaf januari 2016 kreeg het opnieuw zijn vertrouwde stek om 20.05 u. Daarvoor zat nog een kort Journaal, maar dat viel weg vanaf januari 2017, zodat Terzake voortaan precies een half uur duurde.

De ankers

Aanvankelijk werd Terzake afwisselend gepresenteerd door Dirk Sterckx, Dirk Tieleman en Alain Coninx.
Later volgden ook Walter Zinzen (vanaf 1995), Ivo Belet (vanaf 1999), Phara de Aguirre (vanaf 1999), Frieda Van Wijck (vanaf 2002), Siegfried Bracke (vanaf 2004), Lieven Verstraete (vanaf 2006), Kathleen Cools (vanaf 2007), Tim Pauwels (vanaf 2007).

In januari 2008 kwam er een duopresentatie met een anker-team dat bestond uit drie vrouwen Katleen Cools, Annelies Beck en Lisbeth Imbo) en twee mannen (Lieven Verstraete en Emmanuel Rottey).

Vanaf september 2009 werd Terzake opnieuw gepresenteerd door één anker: afwisselend Lieven Verstraete en Kathleen Cools.

Kathleen Cools stapte in het voorjaar van 2014 over naar Reyers laat en werd als vaste Terzake-anker opgevolgd door Annelies Beck. Sinds de zomer van dat jaar springt ook Stef Meerbergen af en toe in als presentator.

Bij de vernieuwingen van het najaar van 2015 werden Kathleen Cools en Annelies Beck de vaste presentatoren en dat zijn ze ook vandaag nog altijd.

25 jaar ter zake

Zo heeft Terzake in de loop der jaren heel wat gedaanteverwisselingen ondergaan. Maar onveranderd zijn de snedigheid en de diepgang waarmee de actualiteit in Terzake wordt verslagen, geanalyseerd en geduid. Met verhelderende reportages en doortastende gesprekken, kritische en scherpe live-interventies, direct en diepgaand; de juiste vraag op het gepaste moment, het onbevangen interview dat naar de kern van de zaak gaat.

De scalpel uit de beginjaren is ondertussen allang uit de generiek verdwenen, maar ze snijdt nog altijd even scherp en diep: tot op het bot. Daaraan dankt Terzake zijn reputatie en daardoor blijft het programma een referentie inzake journalistieke kwaliteit en betrouwbaarheid.