EDUbox Mobiliteit helpt jongeren kiezen voor duurzame ontknoping

Of we nu naar school of de sportclub gaan of op bezoek bij familie of vrienden: we verplaatsen ons meermaals per dag. Mobiliteit speelt dus een belangrijke rol in ons leven. En toch kent Vlaanderen heel wat verkeersproblemen. De nieuwe EDUbox Mobiliteit helpt leerlingen keuzes te maken voor een duurzame verkeersontknoping. 

VRT NWS lanceert de EDUbox Mobiliteit om jongeren bewust te maken van enerzijds de complexiteit van de mobiliteitsproblematiek en anderzijds de impact van onze individuele en maatschappelijke keuzes. Deze EDUbox is tot stand gekomen in samenwerking met Brightlab, imec en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde.

Deze EDUbox biedt hen op een heldere manier inzicht in het vraagstuk over hoe individuele keuzes hun samenleving in 2030 of 2040 vorm zullen geven.

_{Hajo Beeckman, verkeersredacteur en -analist bij VRT}

Hajo Beeckman, verkeersredacteur en -analist bij VRT: “Leerlingen in het secundair onderwijs zijn vandaag in de eerste plaats voetgangers en fietsers maar over 10 jaar staan ze in het professionele leven en dan zal hun mobiliteit er voor een deel anders uitzien. Deze EDUbox biedt hen op een heldere manier inzicht in het vraagstuk over hoe individuele keuzes hun samenleving in 2030 of 2040 vorm zullen geven: waar je gaat wonen, hoe je pendelt of reist en de manier waarop je (online) koopt, zullen niet alleen je persoonlijke mobiliteit maar ook de leefbaarheid van je buurt, stad en de hele planeet bepalen."

Kant-en-klaar lespakket

De EDUbox is het educatief concept van VRT NWS voor het secundair onderwijs, om jongeren te informeren over actuele en maatschappelijke thema’s. De EDUbox Mobiliteit is ontwikkeld voor leerlingen van de tweede en derde graad uit ASO-, KSO-, TSO- en BSO-richtingen. Het is een kant-en-klaar lespakket, ontworpen om in een tweetal lesuren te reflecteren over het thema mobiliteit. Leerlingen kunnen ook thuis zelfstandig aan de slag gaan met het materiaal.

Elke EDUbox is gelinkt aan eindtermen en leerplandoelen en sluit altijd aan bij een aantal competenties. Als je als leerkracht de EDUbox Mobiliteit in je les integreert, zet je in op de competenties rond duurzaamheid en burgerschap, lichamelijke, geestelijke en emotionele gezondheid (verkeersveiligheid en gezonde lucht), probleemoplossend en kritisch denken, en ruimtelijk bewustzijn. Deze EDUbox sluit ook aan bij digitale competenties.

Zelftest, video’s en mobiliteitssimulator

De EDUbox Mobiliteit bestaat, net als alle andere EDUboxen, uit vier hoofdstukken.

In het eerste hoofdstuk gaat de EDUbox dieper in op de persoonlijke mobiliteit van de leerlingen. Door een zelftest leren jongeren bij over hun eigen mobiliteit: hoe organiseren ze hun functionele verplaatsingen (naar school) en hun vrije tijdsverplaatsingen? Shoppen ze soms online en nemen ze wel eens het vliegtuig? Ze ontdekken dat hun individuele keuzes een impact hebben op de wereld rondom hen. Het eerste hoofdstuk focust ook op verkeersveiligheid, omdat jongeren vaak nog slachtoffers zijn in het verkeer. Werner De Dobbeleer, expert van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, deelt tips om je veiliger in het verkeer te begeven.

Het tweede hoofdstuk geeft wat achtergrondinformatie en theorie bij de zware mobiliteitsknoop die we vandaag de dag kennen. Hoe is het zo ver kunnen komen? Welke gevolgen heeft het mobiliteitsprobleem voor de maatschappij en ons dagelijks leven? Mobiliteitsexpert van VRT NWS Hajo Beeckman wijst op de complexiteit van het probleem dat niet eenvoudig is op te lossen, ondanks inspanningen van onder andere de overheid en burgers. Dit hoofdstuk introduceert ook de 3P’s als de drie domeinen die in een duurzame wereld in balans zouden moeten zijn: people, profit en planet. Binnen die domeinen leren leerlingen over parameters zoals bereikbaarheid, veiligheid, leefbaarheid en doorstroming. Ze ontdekken dat die parameters telkens een impact hebben op de 3P’s.

Daarna gaan de leerlingen in het derde hoofdstuk zelf actief aan de slag in een simulatieoefening, die speciaal voor deze EDUbox werd gemaakt. Ze kruipen in de huid van beleidsmakers en wegen de verschillende aspecten van mobiliteit tegen elkaar af. In een virtuele stad beslissen de jongeren zelf over de mobiliteit van de inwoners. Ze krijgen meteen interactieve feedback over de gevolgen van hun keuzes. Ze krijgen ook visuele feedback over hoe de stad verandert. Jan Adriaenssen, directeur City of Things van imec, gaat in een video dieper in op de mogelijke oplossingen voor het mobiliteitsprobleem. Hij legt ook uit hoe data en technologie de mens daarmee kunnen helpen.

Met de inzichten die leerlingen gekregen hebben in het tweede en derde hoofdstuk, eindigt deze EDUbox met een vooruitblik: welke mobiliteitskeuzes maken de leerlingen binnen 10 jaar? Zo staan jongeren stil bij hun eigen keuzes. Het vierde hoofdstuk tipt ook extra interessant lesmateriaal rond het thema duurzame mobiliteit.

De mobiliteitssimulator in deze EDUbox werd uitgewerkt en begeleid door Tree company, een innovatiebureau voor online democratie. Het begeleidt organisaties, beleidsmakers, mediabedrijven en NGO’s bij het informeren en betrekken van burgers en leden. Zo wil Tree company meebouwen aan een wereld waarin iedereen mee is.

Aan de slag met de EDUbox

De EDUbox Mobiliteit is er in verschillende vormen. Alle leerkrachten kunnen de downloadbare PDF printen om fysieke fiches te verdelen onder de leerlingen. Daarnaast kunnen leerkrachten de EDUbox online terugvinden op de websites van de initiatiefnemers: vrtnws.be, brightlab.be, vsv.be en imec.be. Ten slotte is er een interactieve video om op pc of tablet te volgen. Met die onlineles kunnen leerlingen thuis het thema mobiliteit ontdekken, volledig zelfstandig en op een moment naar keuze.

Voor de leerkrachten bestaat er ook een handleiding bij de EDUbox. Die geeft meer uitleg over de link naar de eindtermen en leerplandoelen en deelt tips voor de aanpak in de les.

Een overzicht van alle EDUboxen vind je op de website van VRT. Blijf je graag op de hoogte van de nieuwe EDUboxen en andere onderwijsinitiatieven van VRT NWS? Abonneer je dan zeker op de nieuwsbrief ‘OnderwijsNWS’.