Een beestige kijk achter de schermen bij VRT Archief

Op 1 februari 1931 startten de uitzendingen van de NIR/INR, onze publieke omroep. Radioprogramma’s werden toen vooral live uitgezonden. Maar gelukkig namen de programmamakers soms interviews en muziek op. Dat deden ze op lakplaten. Wat daarvan nog bewaard is gebleven, vinden we terug in de kelders van VRT.

De platen zijn unieke opnames uit een periode waarin er van televisie nog geen sprake was. Een getuigenis in klank brengt stemmen en muziek van toen weer tot leven. Zo was er onlangs nog de ontdekking van de herbegrafenis van Paul van Ostaijen in 1952, een opname waarvan niemand wist dat ze in de kelder lag en waar zelfs de biograaf van de dichter nooit van gehoord had. Ook de opname van het Scherzando, het tweede deel uit het Strijkkwartet van Peter Benoit, is zo’n bijzondere vondst. De oudste opname van dit muziekwerk bevindt zich op een lakplaat in het archief van VRT. En nog een bijzondere opname is die van een kapitein van een Congoboot in 1946: net aangemeerd vertelt de kapitein over welke dieren hij meebracht voor de Zoo Antwerpen.

Erfgoedklasbakken

Op 23 april 2023 organiseert FARO de Erfgoeddag, dit jaar omringd door de Erfgoedweek  voor scholen. Medewerkers van VRT Archief staan dan voor de klas, op 18 en 28 april. Zowel in het lager als het secundair onderwijs brengen ze hun kennis over de lakplaten over aan de leerlingen, aangepast aan het doelpubliek.

VIP-rondleiding bij VRT Archief

Maar klassen kunnen ook naar VRT komen om een kijkje te nemen. Zo schreven 100 leerlingen en hun leerkrachten zich in voor een exclusieve kijk achter de schermen bij VRT Archief en VRT.

Wat was er vóór het digitale tijdperk? Heeft de omroep alles wat ooit uitgezonden werd nog in haar bezit? Hoe werden geluid en beeld doorheen de jaren opgeslagen? Heeft er iemand ooit een filmpellicule gezien? En wat gebeurt er met zo’n film als een programmamaker die nodig heeft? Dat komen de leerlingen en leerkrachten op donderdag 20 april en dinsdag 25 april te weten.

Veel beestjes in ons archief!

De leerlingen maakten kennis met Kraakje, in de jaren 60 de sidekick van Tante Terry in het programma Klein, klein kleuterke. Achttien jaar lang presenteerde Tante Terry dit programma. Kraakje zelf huist op de dag van vandaag nog altijd tussen de kleutertjes in een kleuterklas in Bornem.

Waarom engageert VRT Archief zich hiervoor?

Veel leerlingen kennen VRT enkel van haar televisie-, radio- en onlinemerken. Daarnaast komen jongeren regelmatig in contact met ons archiefmateriaal, dat van de samenwerking tussen VRT Archief en meemoo, Vlaams instituut voor het archief, doorstroomt naar Het Archief voor Onderwijs. Op die manier kunnen leerkrachten en leerlingen het ontsloten archief van VRT in de klas gebruiken.

Maar kennen de leerlingen de geschiedenis van de publieke omroep? Weten ze dat er een archief is en waarom het belangrijk is dat VRT zich inspant om zoveel mogelijk te bewaren en te ontsluiten voor de toekomst? VRT Archief wil deze vragen graag beantwoorden, om zo de leerlingen iets bij te leren over het belang van het archief van de publieke omroep. 

Aan de slag met de EDUbox Cultuur

De EDUbox Cultuur kreeg een tijdje geleden een update naar aanleiding van de Erfgoedweek voor scholen. EDUbox is een educatief concept van VRT voor het secundair onderwijs, met VRT-experten als leerkrachten van dienst. Met filmpjes, apps en interactieve tools duiken leerlingen in verschillende maatschappelijke thema’s. Bestel of download nu de EDUbox Cultuur: een verruimende blik op de wereld om je leerlingen bewust te maken van wat cultuur en erfgoed precies inhouden.