Kan ik voor mijn onderzoek terecht bij het VRT-archief?

Audiovisuele bronnen raadplegen voor jouw onderzoek?

‘Onderzoek naar de popularisering van wetenschap in de jaren 1950 tot 1970’, ‘Metaforen in het politieke discours voor en tijdens de coronapandemie’, ‘Hoe veranderde de uitvoeringspraktijk van oude muziek doorheen de afgelopen eeuw?’, ‘Framing van ‘de ander’ en samenwerkingen tussen fotograaf en gefotografeerde’: dit zijn slechts een paar voorbeelden van onderzoeksvragen waar het VRT-archief een antwoord op kan bieden.

De digitalisering in de voorbije 20 jaar maakte het VRT-archief alsmaar toegankelijker. Het archief herbergt ons collectieve audiovisuele geheugen van de jaren 1930 tot nu. Met anderhalf miljoen gearchiveerde videofiles, ruim een half miljoen radio-opnames, 70.000 eigen muziekopnames en bijna 500.000 foto’s is het aanbod niet groot, maar héél groot. Dit digitale archief is toegankelijk voor studenten en onderzoekers. 

Voor mijn historisch onderzoek naar Bob Davidse, beter bekend als Nonkel Bob, en de eerste kinderprogramma?s op de Vlaamse televisie, maakte ik gebruik van het digitaal audiovisueel archief van VRT. Ik gebruikte het om programma?s te bekijken waarin Davidse verscheen tussen 1955 en 1985, de dertig jaar waarin hij voor televisie werkte. Het beschikbare digitale materiaal bood voor mij een goede steekproef om mijn analyse te doen en ik vond genoeg bronnenmateriaal.

_{Giel Bosmans, student aan KULeuven}

Muziekarchief

Het muziekarchief van VRT bevat zo’n 70.000 eigen opnames maar daarnaast ook een grote  collectie commerciële opnames uit het heden en verleden. 

De opnames die ik zal bestuderen, zijn niet zomaar in het commerciële circuit te vinden. Ik ben blij dat ik hiervoor bij VRT kan aankloppen.

_{Kayra Klein Roseboom, masterstudente Musicologie KULeuven}

Voor haar onderzoeksvraag ‘Hoe veranderde de uitvoeringspraktijk van oude muziek doorheen de afgelopen eeuw?’ kwam Kayra Klein Roseboom, masterstudente Musicologie KULeuven, met ons in contact. Ze was voor haar doctoraat nog op zoek naar een geschikte invalshoek.

Barbara Sarmentero, muziekarchivaris VRT Archief: “Voldoende muzikale bronnen vinden, was een eerste vereiste om bepaalde keuzes te maken. Na een paar gesprekken en onderzoek in ons archief bleek dat wij materiaal hadden om haar onderzoeksvraag te ondersteunen. Haar focus ligt op de 15e-eeuwse chansons uitgevoerd door vier ensembles. De muzikale voorbeelden uit de vergelijkende studie zijn volledig gebaseerd op de muziek in het VRT-archief.”

Kayra Klein Roseboom, masterstudente Musicologie KULeuven: “De chansons van Dufay, Binchois, Busnois en tijdgenoten maken de kern uit van het gekozen repertoire. Het VRT-archief is een perfecte bron voor dit diepgaand onderzoek.  Ik heb me niet beperkt tot één vorm van chanson (ballade, virelai,...) omdat de literatuur rond historische uitvoeringspraktijk en chansons hier ook geen onderscheid in maakt. De opnames die ik zal bestuderen, zijn niet zomaar in het commerciële circuit te vinden. Ik ben blij dat ik hiervoor bij VRT kan aankloppen.”

Kinderen van Zeppos

Ook Peter Van Camp, auteur van het boek Kinderen van Zeppos, heeft uren doorgebracht in het VRT-archief. Niet alleen om de BRT-jeugdfeuilletons zélf te herbekijken.

Dat ik de volledige interviews kon beluisteren, was een godsgeschenk.

_{Peter Van Camp, auteur van het boek Kinderen van Zeppos}

Peter Van Camp: “Het VRT-archief is een echte goudmijn, met meer dan zestig jaar geschiedenis van Vlaanderen. Ik vond er vaak meer terug dan ik hoopte. Voor ‘Kinderen van Zeppos’ kon ik niet alleen oude, bijna vergeten feuilletons bekijken maar ook lange interviews met acteurs die ondertussen overleden zijn, zoals Frank Aendenboom of Jef Burm. Die gesprekken zijn twintig jaar geleden opgenomen voor een documentaire en zijn volledig bewaard. Natuurlijk was maar een fractie van wat die acteurs toen vertelden ook in die documentaire gebruikt. Dat ik de volledige interviews kon beluisteren, was een godsgeschenk.”

Het Archief

Wist je dat je de metadata van gearchiveerde radio- en televisieprogramma’s van VRT kan raadplegen op hetarchief.be van meemoo, Vlaams instituut voor het Archief?

Door in de catalogus op vooronderzoek te gaan, kan je op voorhand een selectie maken van interessant materiaal.

Wil je iets bekijken of beluisteren, dan kan je een aanvraag doen via het aanvraagformulier op Het Archief. Gaat het over veel materiaal, neem dan contact op met vrtarchief@vrt.be. 

Lees ook de getuigenis van studente Gitte Derluyn op de website van meemoo: https://meemoo.be/nl/nieuws/gebruikersverhaal-van-hetarchiefbe-tot-in-masterproef

VRT website

Op de website van VRT vind je heel wat informatie terug over de geschiedenis van de Vlaamse publieke omroep:

• Historische jaarverslagen

• Tijdlijn met clips uit het archief

• Geschiedenis van de omroep

Het Elektronisch Nieuwsarchief

Ook op de website nieuwsarchief.be (ENA) kunnen studenten en onderzoekers terecht. Deze website geeft onderzoekers en studenten toegang tot de nieuwsuitzendingen van VRT en VTM. Niet alleen de video maar ook de metadata bij een uitzending (thema’s, landen, personen) kan je hier raadplegen.

Praktisch

Wil je het VRT-archief raadplegen voor jouw masterproef, doctoraat, onderzoek

Vermeld jouw onderzoeksvraag, promotor, doelstelling (bv. thesis, boek, wetenschappelijke publicatie) in een mail gericht aan vrtarchief@vrt.be. Na afspraak kan je langskomen in het omroepcentrum. Omwille van juridische redenen kan je het archief niet online raadplegen.

Een kopie aanvragen van VRT-materiaal is betalend. In dat geval sluit VRT Archief een overeenkomst af. Je betaalt een behandelingskost en daarna krijg je een downloadlink toegestuurd.