Klara zwaait Pat Donnez uit

Radio-icoon Pat Donnez wordt dit jaar 65 en neemt eind juni afscheid van VRT, en Klara in het bijzonder. Veertig jaar lang was hij een van de vaste waarden bij de publieke omroep, eerst bij Radio 1, later bij Klara. Luisteraars hingen aan zijn lippen tijdens radioprogramma’s als Titaantjes, Bomans & Bomans, Bromberen, Piazza, Zot van Elsschot en Dat heet dan gelukkig zijn. De laatste jaren kleurde Pat je zondagochtend als presentator van Berg en dal. Een grootheid uitzwaaien doe je niet zomaar. Tijdens het weekend van 24 en 25 juni gebeurt dat op een feestelijke manier. En er is meer: Pat zou Pat niet zijn, mocht hij zijn gedachten en ervaringen niet hebben neergeschreven in een boek.

Pat op de rooster

‘Zit je op een berg of zit je in een dal?’ Dertien seizoenen lang zadelde Pat Donnez in Berg en dal zijn gast in de Klarastudio met die vraag op. Vierhonderdvierentachtig keer in totaal, om precies te zijn. De eerste keer op zondag 23 januari 2011, de allerlaatste zal zijn op zondag 25 juni 2023. Dat wordt natuurlijk een belangrijk moment. Wie vraag je als gast om de indrukwekkende reeks af te sluiten? Pat heeft die beslissing overgelaten aan zijn publiek. De afgelopen weken riep hij op om suggesties te doen. En al gauw werd het duidelijk, de luisteraars waren het er unaniem over eens wie ze willen horen: Pat Donnez zelf. De rasinterviewer stelt liever vragen dan dat hij ze beantwoordt, maar voor een keer belooft hij een open boek te zijn. Jezelf op de rooster leggen, is natuurlijk wat moeilijk. Daarom gaat Klara-stem Heleen Debruyne de uitdaging aan.

Daags voordien, op zaterdag 24 juni, is Pat te gast in De liefhebber. Katelijne Boon duikt in zijn muzikale verleden en platenkast. De muzieksmaak van Pat is erg ruim en vertelt ongetwijfeld heel veel over de man.

• De liefhebber, met Pat Donnez als gast : zaterdag 24 juni, van 10 tot 12 uur | op Klara en VRT MAX.
• Berg en dal, met Pat Donnez als gast: zondag 25 juni, van 10 tot 11 uur | op Klara en VRT MAX.

Gelauwerde radioheld

Pat Donnez begon op Radio 1 als producer woord en maakte het jongerenprogramma Imago. Hij rekruteerde ‘jonge honden’ om deel uit te maken van de redactie. Velen van hen zijn nog altijd aan de slag in de media. Daarna ging Pat voor televisiezender VRT 1, dat toen nog TV 1 heette, Kilimanjaro leiden. De doorbraak kwam er op Radio 1 met Titaantjes, 'over wat het is en zou kunnen geweest zijn'. Zijn laatste vraag: ‘Hoeveel verdient u?’ werd berucht. Nog voor Radio 1 maakte hij onder andere de serie Bomans & Bomans, over auteur Godfried Bomans, en Bwana Kitoko, een tiendelige queeste over het koloniale Belgisch-Congo. Het satirische Bromberen beoogde een Vrijstaat te zijn voor Malcontenten, en spaarde vriend noch vijand. In 2010 transfereerde Pat van Radio 1 naar Klara, waar hij in Zot van Elsschot het bed van schrijver Willem Elsschot liet veilen. Met psychiater Dirk De Wachter ging hij op zoek naar het geluk, in Dat heet dan gelukkig zijn. In 2011 kwam er dan Berg en dal. Zijn interviewtalent toonde Pat ook in de VRT MAX-reeks Van A tot Z. Voor het digitale platform maakte hij verder nog Poëzie met Pat.

Voor zijn radiowerk kreeg Pat Donnez onder meer de Prijs van de Radio- en Televisiekritiek, de ANV-Visser Neerlandia-prijs en werd hij genomineerd voor de Prix Europa en de Prix Italia.

Dat Pat afscheid neemt van VRT, betekent allerminst dat hij voortaan gaat luieren in de zetel. De performer Donnez toert langs velden en wegen met zijn voorstellingen. Hartstocht is een theatersolo over liefde, passie, dood en andere ongemakken. En in Anything Goes geeft hij samen met de Zuid-Afrikaanse vocaliste Tutu Puoane een spoken word-concert over onvergetelijke jazzvrouwen en hun songs. In het najaar komt hij met een nieuwe roman.

Gebruiksaanwijzing bij het leven

Eind vorige week verscheen bij Borgerhoff & Lamberigts het boek Berg en dal, een gebruiksaanwijzing bij het leven. Hierin blikt Pat terug op memorabele ontmoetingen en gesprekken. Met Selah Sue, Freek de Jonge, Khalid Benhaddou, Alicja Gescinska, Philippe Herreweghe, Remco Campert, Lize Spit, Michael Van Peel, Dirk De Wachter, Zwangere Guy en vele, vele anderen.

“Waarom interview ik eigenlijk?” vraagt Pat zich af. “Om mij te verbergen achter mijn vragen? Een lafhartige nooduitgang om vooral niet te laten zien wie ik ben of waar ik voor sta? Het excuus dat ik graag gebruik, is simpel: ik interview omdat ik graag luister en weet dat elke vraag nieuwe vragen oproept. Er wordt gezegd dat dat een gave is. Dat geloof ik niet, of gedeeltelijk maar. Het kost aandacht, een steeds meer in onbruik geraakt ‘werkwoord’. Als we vragen hoe het weekend is geweest, doen we dat in de eerste en in de laatste plaats om over het onze te kunnen vertellen.”

Is Berg en dal een gebruiksaanwijzing bij het leven? Niet in de enge zin van het woord. Hier vind je geen do’s en don’ts voor een goed leven. Het is een queeste langs bergen en dalen naar hartstocht en verwondering.

• Berg en dal, een gebruiksaanwijzing bij het leven, Pat Donnez, Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts , 24,99 euro.