Lydia Chagoll [1931 -2020]

In Overijse is op 23 juni danschoreografe, auteur en cineaste Lydia Chagoll een natuurlijke dood gestorven. Volgens haar laatste wil mocht het bericht pas een aantal dagen na haar crematie vrijgegeven worden en dat enkel via het nieuwsagentschap Belga.

Lydia Chagoll ontsnapte als Joods kind aan de nazivervolging, maar verbleef enkele jaren in de zogeheten jappenkampen in Nederlands Indië. Na 25 jaar als choreografe en danspedagoge in de balletwereld gewerkt te hebben, begon ze aan een succesvolle carrière als cineaste en auteur. Haar filmdocumentaires "In naam van de Führer" (een documentaire over kinderen onder het naziregime) en "Voor een glimlach van een kind" ontvingen meerdere prijzen. In 1999 werd ze doctor honoris causa aan de VUB vanwege haar sociale inzet, onder meer voor kinderrechten.  Ze is inmiddels begraven in Temse aan de zijde van haar levensgezel cineast Frans Buyens.

Lydia Chagoll werd in 1931 geboren in het Nederlandse Voorburg als Lydia Aldewereld, dochter van een anti-fascistische journalist. Ze groeit op in in een Nederlands-Joods gezin dat vrij vlug naar Brussel uitwijkt. Het gezin slaat op de vlucht wanneer nazi-Duitsland binnenvalt en belandt na een lange omzwerving ongewild in Nederlands-Indië dat vervolgens onder de voet gelopen wordt door het leger van de Japanse keizer Hirohito.

Drie jaar lang overleeft Chagoll in verschillende "jappenkampen". De tiener houdt er gruwelijke herinneringen aan over. Het is een belangrijke periode in haar leven, die mee aan de basis ligt van haar latere strijdende creativiteit en haar diepgeworteld sociaal engagement.

Ballerina, choreografe en klassieke danspedagoge

Van 1948 tot 1973 is Chagoll actief als ballerina, choreografe en klassieke danspedagoge. Ze richt haar eigen groep 'Ballet Lydia Chagoll'op, een rondreizend beroepsballetgezelschap met specifieke programma's voor volwassenen, voor adolescenten en voor kinderen. Als danseres en choreografe is ze onder meer werkzaam voor de Opera van Brussel, de KVS, de BRT, de RTBF en verschillende buitenlandse tv-stations.

Auteur en cineaste

Vanaf de jaren zestig wordt ze actief als auteur en schrijft onder meer over ballet, kindermishandeling en de Tweede Wereldoorlog. Ze schreef onder andere "In naam van de Führer" (EPO, 1992) - "Buigen in jappenkampen" - "Hirohito, keizer van Japan. Een vergeten oorlogsmisdadiger?" - "Voor een glimlach van een kind" en "Het toekomstige verleden jaar" (EPO, 1998).

In de jaren zeventig wordt ze actief als cineaste. Ze leert de knepen van het vak van haar levensgezel regisseur Frans Buyens, een van de meest geëngageerde cineasten die België gekend heeft, en bekend onder meer van de taboedoorbrekende film "Minder dood dan de anderen", een pleidooi dat het recht op waardig sterven consequent voorstelt. Over haar relatie met haar 'soulmate'Frans Buyens zei ze: "We zijn allebei solitair maar solidair."

Op haar 83ste maakte Chagoll nog een documentaire over de zigeunervervolging, "Ma Bister".

Bron: Belga

Interviews op VRT NU

Op VRT NU kunt u enkele interviews met haar bekijken

Wanderlust: 

In Wanderlust praat filosofe Alicja Gescinska met internationale persoonlijkheden met een diverse filosofische en religieuze achtergrond. Alicja ontmoet filosofen, kunstenaars, schrijvers en wetenschappers en laat zich door hen inspireren.

In deze aflevering gaat Alicja op bezoek bij Lydia Chagoll, choreografe, cineaste en schrijfster. Chagoll noemt zichzelf 100 % humanist én rebel. Haar sociaal engagement vertaalt zich in woord en daad: ze werkte als lekenconsulent in gevangenissen en schrijft en filmt over gevangenen, kindermishandeling en euthanasie.

https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/wanderlust/1/wanderlust-s1a9/

Winteruur: 

Schrijfster en filmmaaktster Lydia Chagoll brengt een fragment uit 'Hoezo democratie?'.

https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/winteruur/5/winteruur-s5a75/