Phara de Aguirre neemt je mee achter de schermen bij de notaris

Stuk voor stuk vertellen ze over wat ze tijdens hun loopbaan meemaken. Hoe is het beroep veranderd? Welke zaken zullen hen altijd bijblijven? Hoe gaan ze om met familieruzies of met moeilijke echtscheidingen? Hoe zien zij de samenleving veranderen? En hoe zien ze het beroep veranderen, want ook dat gaat mee met zijn tijd. Daar waar je vroeger bijvoorbeeld notaris kon worden simpelweg omdat je vader of moeder het was, moet je nu slagen voor een vergelijkend examen. Het beroep vervrouwelijkt ook en notarissen werken steeds vaker in associatie - vroeger had je één notaris per kantoor, vandaag telt België 1.500 notarissen actief in 1.100 notariaten.  En dan is er nog de komst van het internet, dat via Biddit de notariële tussenkomst bij de aankoop van een huis of bouwgrond digitaliseert. Positieve evolutie of juist niet?

Phara wil er graag het fijne van weten en volgt, naast haar gesprekken met de notarissen, ook enkele lopende cases. Notarissen zijn er immers bij op bijna elk belangrijk moment in een mensenleven. Of het nu gaat over een nakend huwelijk, de aankoop van een huis of bouwgrond, een erfenis, schenking of testament. Het zijn gebeurtenissen die vaak gepaard gaan met veel emoties, maar wie een oplossing op maat wil, moet de notaris in vertrouwen nemen en open kaart spelen. "Je moet van mensen houden om een goede notaris te zijn", aldus erenotaris Hélène Casman. Ontdek hoeveel precies in deze unieke blik achter de schermen.

De afleveringen in vogelvlucht

Aflevering 1: stad versus platteland (10/3)

Notaris zijn in de stad is heel anders dan notaris zijn in een landelijke gemeente. Frank Depuyt, geboren in Brugge, was 35 jaar notaris in Sint-Jans-Molenbeek, waar bijna 100.000 mensen wonen. Katrien Champagne is de dochter van fruitboeren en werd notaris in het landelijke Linter, een gemeente met zo’n 7.000 inwoners. Dorp of stad, het geeft een ander cliënteel en een andere band met de notaris. Frank zag zijn cliënteel veranderen in de loop der jaren van autochtoon naar grotendeels allochtoon. Katrien heeft heel wat boeren onder haar cliënteel die ze ook regelmatig op de boerderij bezoekt. Daar ontdekt de kijker onder andere dat schenken het nieuwe erven is. "Schenken is veel voordeliger dan erven", aldus Katrien, "daarom wordt het veel vaker gedaan."

Aflevering 2: zorg (17/3)

Met een steeds ouder wordende bevolking is het niet verwonderlijk dat veel mensen zich zorgen maken over later en hopen dat de notaris een regeling kan treffen die hen gemoedsrust geeft. Zo hebben Steven en Sieglinde het een en ander gehoord over de zorgvolmacht en gaan ze te rade bij hun notaris om te weten of dit ook iets is voor hen. Annelies en Yves hebben een zoon met een beperking en willen een regeling voor als zij er niet meer zijn. Bij Jeanne speelt het omgekeerde. Haar dochter is overleden, dus Jeanne gaat met haar testament naar de notaris om alles te regelen. "Voor elke cliënt de gepaste oplossing vinden, dat is onze taak", zegt notaris Dirk Seresia. "Je hebt ontzettend veel contact met mensen, in alle mogelijke emotionele fases van hun leven, maar net dat maakt het beroep zo interessant."

Aflevering 3: familie (24/3)

Vroeger zat het in de familie, notaris worden. Tot eind vorige eeuw kregen kinderen van notarissen voorrang om het notariaat over te nemen. Wie geen vader of moeder had die notaris was, moest politiek benoemd worden. In 2000 is dat veranderd. Sindsdien kan je enkel kandidaat-notaris worden als je slaagt voor een vergelijkend examen. Luc en Annelies Wylleman zijn derde en vierde generatie notarissen in Sleidinge. Annelies Wylleman is nog op de oude manier notaris geworden. Zij nam het kantoor in Sleidinge Evergem over van haar vader, die op zijn beurt zijn vader en grootvader was opgevolgd. Aan dezelfde kantoortafel waar Luc vroeger zat, komen nu de cliënten van Annelies om raad vragen. Zo zijn er Tessa en Stijn, die met hun vijf dochters een nieuw samengesteld gezin vormen. Of Kris en Ann, twee zussen die samen de helft van het appartement van hun hertrouwde vader hebben geërfd. "Als je oplossingen wil vinden die met veel emoties te maken hebben, dan vraagt dat tijd", aldus Annelies.

Aflevering 4: verkoop (31/3)

De meeste mensen komen voor het eerste bij de notaris voor de aankoop van een woning of een bouwgrond. Vroeger gebeurde dat vaak via openbare verkopen op café, maar die zijn door de digitale evolutie en door corona heel zeldzaam geworden. Notarissen verkopen nu via onlineveilingplatform Biddit. "Die openbare verkoop was, als we eerlijk zijn, niet meer van deze tijd", zegt notaris Dirk Michiels. "Wie gaat er nu een dag of een halve dag verlof nemen om in een café te gaan zitten, om dan nog niet zeker te zijn dat je de woning kan kopen en dat soms twee namiddagen achter elkaar?"  Erenotaris Guillaume Roberti de Winghe - de zevende en laatste generatie van een notarisgeslacht dat begon in 1783 - volgt die redenering niet. "Ik deed dat graag, die openbare verkopen. Vooral op café in de dorpen en zo. Je ziet de mensen en je weet aan wie je verkoopt. Door digitalisering gaat net dat menselijke aspect verloren." De kijker kan zelf oordelen, want De notaris volgt zowel een verkoop op Biddit.be als een openbare verkoop in een café, met zoals gebruikelijk in Vlaams-Brabant het kaarsje dat in brand gestoken wordt voor de derde klop. 

De notarissen

Notaris Katrien Champagne (1983, Sint-Truiden)

Katrien Champagne werd in 2014 benoemd als notaris. Ze nam een notariskantoor over in Linter, waar ze in associatie werkt met notaris Dimitri Timmermans, die tevens haar partner is. Katrien en Dimitri hebben samen een dochter.

Notaris Dirk Seresia (1956, Wilrijk)

Dirk Seresia werd in 1986 benoemd als notaris. Zijn kantoor in Overpelt nam hij over van zijn vader Gilbert Seresia. Hij is de tweede generatie notarissen in zijn familie en heeft zelf vier kinderen.

Notaris Anthony Wittesaele (1964, Knokke-Heist)

Anthony Wittesaele werd in 1998 benoemd als notaris. Zijn kantoor in Tielt nam hij over van notaris Christine Bauwens. Vandaag werkt hij in associatie met notaris Stijn Verhamme (in Tielt) en notaris Pierre Van Hove (in Brugge). Anthony is vader van drie kinderen.

Notaris Annelies Wylleman (1963, Gent)

Annelies Wylleman werd benoemd als notaris in 1998. Haar kantoor in Evergem Sleidinge nam ze over van haar vader Luc. Annelies is al de vierde generatie notarissen in haar familie en werkt momenteel in associatie met notaris Bart Van de Keere en notaris Ruben Van Maelzeke. Naast haar kantoor is ze ook gewoon hoogleraar aan de UGent, waar ze doceert over notarieel burgerlijk recht in de master notariaat maar ook enkele vakken geeft in de opleiding rechten. Annelies is moeder van drie kinderen.

Notaris Dirk Michiels (1965, Leuven)

Dirk Michiels werd benoemd als notaris in 1998. Zijn kantoor in Aarschot nam hij over van notaris Godfried Van Kerckhoven. Hij werkt in associatie met notaris Lieve Stroeykens en notaris Kathleen Pelgrims. Dirk is tevens docent aan het Centrum voor Notariaat van de KU Leuven waar hij studenten wegwijs maakt in de notariële vastgoedsector. Dirk is ook voorzitter van het Comité voor Studie en Wetgeving van Fednot (federatie notarissen).

Notaris Filip Huygens (1962, Leuven)

Filip Huygens werd in 1996 benoemd als notaris. Hij nam zijn kantoor in Mechelen over van notaris Jean-Pierre Loontjens en werkt er in associatie met notaris Sylvie Lefevre. Filip is vader van twee kinderen.

Notaris Karl Van Looy (1965, Lier)

Karl Van Looy slaagde voor het vergelijkend examen voor notaris in 2002. In 2003 werd hij benoemd tot kandidaat-notaris en associeerde hij zich met notaris Theo Boen in Antwerpen. Toen die laatste met pensioen ging, nam Karl het kantoor over. Nu werkt hij in associatie met notaris Carl Lippens. Karl is vader van vier kinderen.

Erenotaris Frank Depuyt (1955, Brugge)

Frank Depuyt werd benoemd als notaris in 1985. Het kantoor in Sint-Jans-Molenbeek waar hij jarenlang werkte, nam hij over van de overleden notaris Pierre Spaey. Hij werkte er in associatie met notaris Isabelle Raes en notaris Frédéric de Grave. In 2016 ging Frank met pensioen, maar hij is nog plaatsvervangend vrederechter in Molenbeek.  

Erenotaris Hélène Casman (1948, Antwerpen)

Hélène Casman werd benoemd als notaris in 1982. Haar kantoor in Antwerpen nam ze over van notaris Charles Sluyts. Ze werkte er tot in 2000. Hélène was tijdens haar carrière tevens professor in de rechten aan de VUB, UA en ULB, decaan van de faculteit rechten en criminologie, vice-rector aan de VUB, plaatsvervangend raadsheer bij het Hof van Beroep in Brussel en plaatsvervangend vrederechter in Brasschaat. Ze heeft één zoon.

Erenotaris Luc Wylleman (1935, Gent)

Luc Wylleman werd benoemd als notaris in 1967. Zijn kantoor in Sleidinge nam hij over van zijn vader, notaris Louis Wylleman. Hij is de derde generatie in zijn familie die het beroep uitoefent. In 1998 ging Louis met pensioen, zijn dochter Annelies nam het kantoor over. Luc is ook al twaalf jaar gemeenteraadslid voor CVP in Sleidinge. Hij heeft vier kinderen.

Erenotaris Guillaume Roberti de Winghe (1953, Leuven)

Guillaume Roberti de Winghe werd benoemd als notaris in 1992. Zijn kantoor in Leuven nam hij over van zijn vader, notaris Charles Roberti de Winghe. Guillaume is de zevende generatie in zijn familie die het beroep van notaris beoefent. In 2016 ging hij met pensioen. Guillaume is vader van vijf kinderen.

De notaris: vanaf 10 maart elke donderdag om 21.35 uur op Eén en via VRT NU.

De notaris is een programma van Het Huis voor Eén.