Waarom is correct taalgebruik zo belangrijk voor VRT?

Taal is cruciaal voor VRT. De openbare omroep wil ook graag het goede voorbeeld geven met een “correct taalgebruik”. Wat daarmee precies wordt bedoeld, ontdekt u hier.

“Hey mannekes” of “Goedenavond beste kijkers”?

In de regel hanteren VRT-medewerkers het Standaardnederlands. Aantrekkelijk, helder en correct taalgebruik is de norm. Een journalist spreekt wel anders dan een radio-dj en op Ketnet wordt er anders gesproken dan op Klara. Standaardnederlands is dus de regel, maar geldt die altijd?

Op elke regel bestaan er uitzonderingen en dat is in het taalgebruik niet anders. Binnen het Standaardnederlands zijn er verschillende stijlen en registers mogelijk. Afhankelijk van de doelgroep en de context kan daarmee gespeeld worden. Ook voor experts en gasten in VRT-programma’s geldt een uitzondering. Hun expertise en kennis zijn belangrijker dan hun taalgebruik. Philippe Geubels hoeft in Taboe bijvoorbeeld geen Standaardnederlands te spreken. Zijn humor en persoonlijkheid zijn in die context belangrijker. 

Dialecten en tussentaal blijven uit den boze, behalve in fictie. In fictiereeksen zijn tussentaal of dialecten soms functioneel en dus aanvaardbaar, omdat ze de authenticiteit van de verhalen en personages kunnen vergroten.

Die uitzondering geldt niet wanneer het gaat over kinder- en jongerenfictie. Op Ketnet zal alleen Standaardnederlands te horen zijn. VRT heeft namelijk ook een opvoedkundige taak. Kinderen zijn nog volop bezig met het verwerven en aanleren van taal, en VRT wil daarbij een voorbeeldrol spelen. 

Taaladvies door de jaren heen

Omdat taal zo’n belangrijke rol speelt bij de dagelijkse werking van VRT, heeft VRT een eigen taalraadsvrouw, Geertje Slangen. VRT-medewerkers kunnen bij haar onder meer terecht voor advies over de correctheid, aantrekkelijkheid en helderheid van taal.

Geertje volgde Ruud Hendrickx op die meer dan 20 jaar taaladviseur was. In de 20 jaar dat hij taaladviseur was, heeft Ruud het taallandschap binnen VRT gestaag zien veranderen. "Vroeger werd er stug vastgehouden aan het Standaardnederlands zoals onze noorderburen het spraken. Tegenwoordig zijn de media een pak informeler en is er meer ruimte voor varianten en talige eigenheid", vertelt Ruud. "Een tongval uit een bepaalde regio wordt minder streng beoordeeld. Taal verandert en evolueert, en VRT gaat daar tot op zekere hoogte in mee."

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat VRT zal afstappen van het streven naar correct taalgebruik en Standaardnederlands. VRT is er immers voor iedereen. De taal die ze gebruikt, moet elke Vlaming aanspreken en mag niemand ergeren. De gebruikte taal mag de aandacht niet wegnemen van de boodschap.

VRT als voorbeeld

Met het correcte taalgebruik van haar medewerkers wil VRT een voorbeeld zijn voor alle Vlamingen. Daarnaast heeft de openbare omroep een aantal taalhulpmiddelen ontwikkeld, in samenwerking met onder andere het Team Taaladvies en Taaladvies.net: 

• De Schrijfassistent is een online schrijfhulp, ontwikkeld door het Instituut voor Levende Talen (KU Leuven), VRT en De Standaard. Met De Schrijfassistent kan je in een oogwenk foutloze teksten schrijven. 
• Schrijfassistent Nederlands voor anderstaligen is een digitale schrijfhulp ontwikkeld door het Instituut voor Levende Talen (ILT) van de KU Leuven in samenwerking met VRT en Wablieft, de krant in eenvoudig Nederlands. Deze toepassing is gratis beschikbaar op https://nt2.schrijfassistent.be.
• Het taalbeleid van VRT is uitgeschreven in het Taalcharter. 
  

Dit kan u misschien ook interesseren?