Column: Poëtische dagen …

Ik hoor je al denken: “Oei, ze wordt soft, onze taalraadsvrouw”. Inderdaad! Want als het op poëzie aankomt, ben ik een echte softie. 

Poëzie is iets speciaals. 
Het doet je iets. Of misschien doet het je niets. 
Poëzie is iets vreemds.
Je bent helemaal voor. Of misschien ben je tegen.
Poëzie is iets magisch.
Het sleept je helemaal mee. Of misschien snap je er geen snars van.
Er is niet echt een tussenweg. 

Maar weet je wat er zo geweldig aan is? Poëzie kun je leren. En nu spreek ik uit ervaring. In een nog niet zo ver verleden had ik echt niets met poëzie. Ik werd er niet speciaal door geraakt en ging er daardoor ook niet naar op zoek. Tot ik ooit een vriend, als hulde aan zijn vrouw, een stuk hoorde voordragen uit ‘De onkuisheid’ van Hugues C. Pernath.

 

Zo zullen wij beschreven staan, ouder wordend
Dan de valk die zijn vlucht begint en rimpels trekt
Over de dorre braaklanden van vroeger en voorheen.
Geen misverstand. Tussen jou en mij geen overleven
Want deze dag betekende voor mij het begin der dagen.
Jij bent mijn eerste dag. Hier ben ik, want ik blijf.

 

Op een of andere manier heeft dit fragment bij mij een gevoelige snaar geraakt en het liet me niet meer los. Ik beschouw het als mijn ‘eerste dag’ in de wereld van de poëzie. Want zo was het ook. Ik ging op zoek naar meer en ontdekte een pracht aan woorden. Soms moeilijk maar meestal puur en pakkend door hun eenvoud. De simpelste gedichten zijn vaak de mooiste. Ze overvallen me op de gekste momenten. Maar meestal zijn dát de momenten dat ze het meest welkom zijn, de momenten dat enkel rake woorden troost kunnen brengen, de spanning ontmijnen, het tij doen keren of een glimlach op mijn gezicht toveren. Gedichten kennen mijn zwakten en mijn sterkten. Ze herkennen mijn goede en slechte dagen en áltijd doemen dan de juiste woorden op. Voor elk moment in mijn leven is er een gedicht.

Gedichten.vinden.mij.

Poëzie heeft niet alleen emotionele waarde. De wetenschap zegt dat poëzie helpt je taalvaardigheid en woordenschat uit te breiden (shout out van de taalraadsvrouw!). Het verbetert je concentratie, je geheugen en bevordert je slaap. Het verhoogt je vermogen om te communiceren en relaties te versterken. Lezen van poëzie vergroot de hersencapaciteit en kan helpen dementie op afstand te houden. 

Maar los van al de positieve invloeden van poëzie op onze hersenen en leervermogen, heeft het vooral een grote emotionele waarde. Poëzie laat je lachen en huilen, of beide tegelijk. Het helpt om via beelden gevoelens te verwoorden en kleur te geven. Gedichten helpen ons om vreugde en verdriet te delen, om die emoties een plaats te geven waarvoor je zelf geen woorden hebt.

In een tijd waarin alles snel gaat, kan poëzie een oase van rust zijn, een moment om stil te staan en te reflecteren.

In een tijd waarin de digitale wereld overheerst, houdt poëzie ons menselijk. 

Poëzie verbindt.

Ook VRT zet gedichten weer centraal tijdens deze editie van de Poëzieweek.

• Bij Klara is er veel te beleven bij Pompidou, Berg & Dal, Music Matters en Espresso. 
• Op VRT MAX krijgt Winteruur met ‘vriend van de poëzie’ Wim Helsen een ereplaats. 
• Bij Radio2 Spits gaat het over Slam Poetry. In de regio’s is er veel aandacht voor poëzie met ereburger van Veurne Maud Vanhauwaert in West-Vlaanderen, schrijft Bart Moeyaert een tuingedicht voor Kalmthout en in Limburg ging het over de Weesgedichten op de ramen van Genk.
• Bij MNM wordt DJ Robin Keyaert door een luisteraar verrast met een gedicht.
• Radio 1 doet mee met De Winter van, De Ochtend, De Wereld van Sofie, Culture Club en Touché. 
• En ook de podcast Leesba(a)r haalt alles uit de kast met aandacht voor poëzie. 
• VRT NWS blijft niet achter. Verschillende programma’s voor jong en oud zullen uitpakken met dichters, suggesties en inspiratie. Ze volgen ook de Antwerpse stadsdichters op de voet nu ze besloten hebben om er weer helemaal voor te gaan. Uit liefde voor het gedicht en de burgers. Bij nws.nws.nws is er aandacht voor de allereerste jeugdstadsdichter van Dendermonde.

En als je er maar niet genoeg van kunt krijgen, ga dan eens naar poezieweek.com. Daar staan alle activiteiten van de poëzieweek in Vlaanderen en Nederland in een handig overzicht.

En graag vermeld ik er nog eentje: het project van de weesgedichten. Voor het eerst gedaan in Aalst tijdens de lockdown maar intussen uitgegroeid tot een prachtinitiatief, getrokken door bibliotheken in heel Vlaanderen. Ik ben megafan!

Ik eindig mijn epistel met mijn lievelingsdichter Bart Moeyaert die dit jaar 40 jaar schrijverschap viert.

Licht

Zoals jij het daglicht vangt. De lucht verplaatst
zodra je binnenkomt. De deur sluit en heel even
Mary Poppins bent. Je jas ken ik, je paraplu,
de swing die je je schoenen geeft. Je ziet eruit
alsof er vanaf nu niets fout kan gaan. De goede
kant op is jouw tweede naam en 's avonds moet
een dag niet herbeginnen. Elke seconde tikt
de volgende aan. Als jij je omdraait en eens
grinnikt, gooi ik de meeste onzin van mij af. 
Je danst als in een tekenfilm de wereld in balans.

Bart Moeyaert (uit: Helium)

 

Ik wens jullie een poëtische openbaring en veel plezier tijdens poëzieweek 2023.

Geertje Slangen, Taalraadsvrouw VRT