Programmacharter

Algemeen

Het programmacharter bepaalt de verantwoordelijkheden met betrekking tot deontologie van de programmamakers, hun leidinggevenden en van degenen die beslissen over de uitzendingen. Tegelijk verduidelijkt het hun rechten met betrekking tot onder meer de redactionele onafhankelijkheid. 

Het programmacharter geldt voor alle programma’s en multimediadiensten op alle media (radio, tv, internet en mobiele toepassingen), en dat zowel voor interne producties als voor programma’s van externe productiehuizen en aankoop. De nieuwsdienst heeft een eigen beroepsethische code. 

Het charter bevat richtlijnen voor wat VRT uitzendt en voor de manier waarop de omroep zijn programma’s produceert. Het heeft gediend als inspiratiebron voor het programmacharter non-fictie dat alle Vlaamse omroepen en productiehuizen hebben ondertekend. 

Thema’s 

Het programmacharter is opgebouwd rond zeven thema’s: 

• creatief en verantwoordelijk 

• integer en onafhankelijk 

• maatschappelijk relevant en pluriform 

• gehecht aan waarheid en verantwoording 

• fair en met respect 

• aandacht voor de gevoeligheden van het publiek 

• open en eerlijk 

Kwaliteitsbeheer 

VRT wil met het programmacharter, de adviseur programma-ethiek en de programmacharterraad deontologische vragen en problemen preventief en proactief aanpakken om zo de kwaliteit van haar programma’s en multimediadiensten te verhogen. Het programmacharter biedt aan de programmamakers meer zekerheid en bescherming bij de uitvoering van hun taken. 

Op de toepassing van het programmacharter wordt toegezien door de adviseur programma-ethiek en de programma­charterraad. Structurele klachten en bijzondere vragen worden door de programmacharterraad behandeld. 

Vernieuwd publicatiebeleid

In 2008 besliste VRT om een Programmacharter op te stellen dat ingaat op de kwaliteit, betrouwbaarheid, onpartijdigheid en ethische standaarden van haar aanbod. De Programmacharterraad, die bestaat uit een groep ervaren medewerkers, past dat beleid sindsdien ook toe. De Raad adviseert vooral en dat over een grote diversiteit aan topics. Het advies over te gaan tot een publicatiestop is maar heel zelden het resultaat.  

Tot vandaag kon een publicatiestop beslist worden om volgende redenen: 

1. Er zijn objectieve, bijvoorbeeld contractuele, redenen waardoor VRT materiaal niet meer mag uitzenden.
2. Een voor het programma belangrijk persoon is veroordeeld voor ernstige, criminele feiten (denk maar aan veroordeelde pedofielen). Dat ligt in lijn met het beleid van de andere Vlaamse mediagroepen.
3. Taalgebruik, situaties en handelingen in ouder aanbod stroken niet meer met de normen en waarden van de Vlaamse samenleving vandaag.

Voor categorie 1 en 2 zullen publicatiestops nog altijd gebruikt worden. Bij programma's waar het taalgebruik, situaties en handelingen in ouder aanbod niet meer voldoen aan de normen en waarden van vandaag, zal de omroep in de toekomst een disclaimer plaatsen in plaats van over te gaan tot een publicatiestop. VRT zal dus wel blijven waarschuwen dat de content haaks staat op de tijdsgeest, maar schrapt de bewuste programma's niet meer volledig uit het aanbod. De publieke omroep vindt dit beleid beter passen bij zijn rol, zonder zelf te moeten beslissen wat elke Vlaming nog wel of niet mag bekijken. 

Een programma dat afwijkt van het normenkader van vandaag zal - na advies van de Programmacharterraad - niet meer actief gepromoot worden en zal niet opgenomen worden in het lineaire uitzendschema. Het is wel nog terug te vinden via de zoekfunctie op VRT MAX.

Concreet krijgen de programma's volgende disclaimer:

Dit programma kan achterhaalde stereotypes of taal bevatten. Het wordt aangeboden zoals het destijds is gemaakt en voldoet mogelijk niet meer aan de huidige normen en waarden van de Vlaamse samenleving. Door hierop te wijzen, willen we bijdragen aan een open debat en een inclusieve samenleving.

Met deze gewijzigde aanpak staat VRT voor haar normen en waarden als publieke omroep. Ze leeft hiermee ook de vereisten van de beheersovereenkomst na. Het aangepaste beleid is besproken met de raad van bestuur die zich unaniem kon vinden in de aanpassingen.