Het ABC van VRT met de F van ... Factchecking: "Wanneer VRT erover schrijft, vertrouw ik het sneller”

02 april 2025

Uit onderzoek van de VRT Studiedienst blijkt dat acht op tien Vlamingen zich zorgen maakt om desinformatie. En dat is begrijpelijk. In een wereld van deep fakes, beeldmanipulatie en fake news zoeken we ons een weg tot betrouwbare informatie. Gelukkig kunnen we met onze publieke omroep licht in het duister scheppen, en een onderscheid maken tussen wat nu écht nieuws is en wat niet. We spraken vijf Vlamingen. Waar halen zij hun nieuws? Hoe checken ze of iets klopt? En waarom raadplegen ze VRT als betrouwbare bron?

In het ABC van VRT kom je alles te weten over jouw publieke omroep. We willen informeren, inspireren en verbinden, door te tonen wat we doen. Want VRT is jouw omroep, de omroep van alle Vlamingen!

Vertrouwen van generatie op generatie

Van een abonnement op de krant tot social search: hoe we nieuws zoeken, verandert met de jaren. Wat blijft, is de nood aan duidelijkheid, betrouwbaarheid en overzicht. Of het nu via de VRT NWS-app, het journaal of de krant op tafel is: kijkers van alle leeftijden blijven teruggrijpen naar VRT. Waarom kiezen ze voor VRT? Omdat het vertrouwd aanvoelt. Omdat het geruststelt. En omdat het – in hun eigen woorden – informatie biedt die eerlijk, snel en helder is.

“Wat ik lees op NWS.NWS.NWS, is echt en begrijpbaar.” – Jaane (16)

Jaane checkt haar nieuws op Instagram. En vooral: ze checkt het bij VRT NWS of NWS.NWS.NWS. “Als zij iets posten, weet ik dat het klopt. En als er nog geen duidelijkheid bestaat over een bepaald nieuwsitem, zeggen ze dat ook. Toen K3 De Reünie bijvoorbeeld nog een gerucht en geen zekerheid was, toonde VRT dat ook.” Dat vertrouwen komt niet alleen door de inhoud, maar ook door de vorm: “Ze schrijven het zo duidelijk en toegankelijk dat ik het meteen snap. Vaak volstaat zelfs de titel.”

“Bij VRT graven ze dieper.” – Jill (50)

Jill is opgegroeid met VRT en blijft de omroep trouw. Niet alleen uit gewoonte, maar ook omwille van de aanpak: “VRT gaat niet over één nacht ijs. Ze graven dieper en willen het écht juist hebben.” Andere nieuwsredacties zijn volgens Jill soms te sterk gericht op sensatie, en tonen zich niet altijd objectief. En net daarom blijft VRT haar referentiepunt: “Als ik een pushmelding krijg van de VRT NWS-app, weet ik: dit is belangrijk.” Jill is niet op zoek naar sensatie, wel naar informatie. “Toen ik jaren geleden eraan twijfelde om te beleggen in Bitcoin, bracht VRT mij duidelijkheid. Ik weet nog dat ik toen een artikel las van Michaël Van Droogenbroeck. Hij gaf een duidelijk antwoord op de vraag of de investering het waard was. VRT is altijd zo eerlijk en objectief mogelijk, en dat apprecieer ik.”

Wist je dat VRT een eigen factcheckteam heeft?

Een team van tien factcheckers gaat dagelijks aan de slag om alle informatie na te kijken. Het doel? Fake news de wereld uit helpen, zodat alleen juiste én betrouwbare informatie wordt verspreid. En die inspanningen worden ook internationaal opgemerkt: VRT kreeg al meerdere internationale erkenningen.

“Je weet gewoon: dit klopt.” – Ivo (28)

Ivo is mediacoach voor jongeren. Sinds corona heeft hij een dagelijkse afspraak met Het Journaal. “Het gaf me stabiliteit in een onzekere periode. Het journaal houdt me altijd met beide voeten op de grond. Zonder sensatie.” Toen ik in november 2024 voor het eerst op social media las dat Liam Payne van One Direction overleden was, geloofde ik het niet. Toen het ook in Het Journaal verscheen, wist ik: dit is echt.” Ivo doet vaak beroep op meerdere bronnen om écht zeker te zijn. Toch vindt hij het tegenwoordig moeilijker om echt van fake te onderscheiden door de opkomst van AI. “Vroeger dacht je: ‘als het video is, is het echt’, maar dat verhaal gaat niet meer op nu AI zo aanwezig is. Mijn filter staat nu continu op.”

Factchecking in tijden van AI

Artificiële intelligentie maakt het niet makkelijk om betrouwbaar en onbetrouwbaar nieuws van elkaar te onderscheiden. Want samen met de mate waarin fake news verspreid wordt, stijgt ook het aantal beeldmanipulaties. Gelukkig weet onze factcheckredactie perfect hoe ze daar mee om moeten gaan.

“VRT heeft sterke journalisten in huis” – Jan (66)

Voor Jan Blondeel, gepensioneerd en vaste kijker van het journaal, gaat nieuws om meer dan alleen feiten. Hij zoekt duiding, en die vindt hij bij verschillende betrouwbare bronnen zoals Knack, De Standaard, Terzake en VRT. “Je merkt dat journalisten goed voorbereid zijn. Ze laten specialisten aan het woord, en dat voelt professioneel en betrouwbaar aan.” Voor Jan is het een vanzelfsprekendheid om beroep te doen op betrouwbare bronnen. “Ik heb het gevoel dat ik niet echt met fake news in aanraking kom, net omdat ik al beroep doe op betrouwbare bronnen zoals VRT of Knack. VRT heeft sterke journalisten in huis, en ook de redacties doen hun werk écht goed.”

“Wanneer bronnen zoals VRT erover schrijven, vertrouw ik het sneller” – Jef (25)

Jef is handelsingenieur en zoekt nieuws op via Google of sociale media. Al van kleins af aan is Jef het gewend om naar Het Journaal te kijken. En dat vertrouwen blijft. “Als ik discussieer met vrienden, kijk ik wie er iets over schrijft. Wanneer bronnen zoals VRT of New York Times erover schrijven, vertrouw ik het sneller.” Wat hem opvalt? De toon en stijl: “VRT en andere openbare omroepen komen meteen tot de essentie. Geen overdreven intro’s of clickbait.”

Waarom dat vertrouwen niet zomaar komt

Wat de Vlamingen die we spraken intuïtief aanvoelen, wordt achter de schermen elke dag hard gemaakt. De factcheckredactie van VRT staat dag in dag uit paraat om alle nieuwsitems te checken en te dubbelchecken. Want nieuws dat klopt, komt niet vanzelf. Het vraagt tijd, mensen, expertise en samenwerking. En dat blijft nodig. Want of je nu 16 jaar bent of 66, of je nu het nieuws leest op je gsm of kijkt naar het journaal: vertrouwen ontstaat pas wanneer je weet dat iemand het werk voor je gedaan heeft en alles, maar dan ook alles, heeft gecheckt.

VRT werkt trouwens niet zomaar op gevoel. De factcheckredactie werkt met verschillende technologieën om nieuwsitems te checken. Benieuwd hoe ze te werk gaan? Ontdek het hier.

Wist je trouwens dat de openbare omroep ook lid is van tal van instellingen en zich ertoe verbindt om zich te houden aan de gedragscodes van die organisaties? Denk maar aan International Fact-Checking Network (IFCN) en European Fact-Checking Standards Network (EFCSN).

Daarnaast werkt VRT samen met deCheckers, een non-profitorganisatie die factchecks bundelt van onder meer VRT NWS, Knack en Factcheck. Tot slot is VRT ook partner in BENEDMO, een Europees project dat desinformatie onderzoekt en bestrijdt via samenwerking met journalisten, wetenschappers en media.

Benieuwd naar de laatste factchecks? Check ze hier.