Het ABC van VRT met de N van ... Nuancering: hoe Nomaden verbinding creëert en clichés doorbreekt

In het ABC van VRT kom je alles te weten over jouw publieke omroep. We willen informeren, inspireren en verbinden, door te tonen wat we doen. Want VRT is jouw omroep, de omroep van alle Vlamingen!

Loula Burnus en Abdulrahman Alshowaiki zijn twee jonge Nomaden. Via hun reportages op VRT Canvas en VRT MAX brengen ze inzichten en emoties die vaak verloren gaan in schreeuwende krantenkoppen en vluchtige berichten. 

“Mijn doel was een gelaagd verhaal vertellen, zonder clichés”, zegt Loula. “Ik wilde tonen dat Caïro niet alleen een chaotische stad is waar nog veel ouderwetse tradities heersen, maar dat er ook veel kennis leeft, dat de stedelingen inzetten op verbondenheid en familiebanden. De grootste bevestiging kreeg ik toen Egyptenaren zeiden: ‘Dit voelt als een film gemaakt door iemand van hier.’ Dat is het mooiste compliment dat ik kon krijgen: het betekent dat ik de stad en haar mensen op een eerlijke, respectvolle manier liet zien."  

Nuances helpen tegen polarisering 

Hoe Loula daarin slaagde? “Wegblijven van stereotypen doe ik door mijn onderwerp sterk te vernauwen. In dit geval koos ik ervoor vrouwen uit West-Europa te volgen. Meer specifiek, vier witte vrouwen uit de middenklasse uit West-Europa. Door telkens gelijkaardige profielen te interviewen, weliswaar van een verschillende generatie, worden de schakeringen zichtbaar. En het wordt moeilijker om te veralgemenen. Omdat de vier vrouwen zoveel gemeenschappelijk hebben, representeren ze geen stereotypen of contrasteren ze ook niet met elkaar. Wel vullen ze elkaar aan.” 

Ook Abdulrahman had een duidelijk doel voor ogen: “Via het nieuws kijken we vanop afstand naar vluchtelingen, alsof ze enkel een nieuwsfeit zijn. Ik wilde tonen hoe het is om kind te zijn in een vluchtelingenkamp. Het echte leven, waarin mensen en kinderen net dezelfde dromen als wij najagen. De kinderen willen gewoon spelen, leren en een toekomst opbouwen.” 

“Ik hoop dat mijn films werken tegen polarisering in de maatschappij. Want ze doen ons inzien dat een mens een mens is, los van afkomst of situatie. Dat we niet blijven denken in 'wij' en 'zij', maar in 'wij samen'. 

Belgische Loula vond én verloor liefde in Egypte: "We hielden echt van elkaar, maar het was te moeilijk"

“Na weken aanwezigheid stelden mensen zich open voor mijn camera" 

Abdulrahman: "Je kunt niet gewoon een vluchtelingenkamp binnenwandelen, een camera neerzetten en verwachten dat mensen hun leven met je delen. Vertrouwen moet je verdienen. Daarom heb ik zes weken in het kamp doorgebracht, zonder haast, zonder druk. Ik wilde geen buitenstaander zijn die even langskomt om een verhaal te halen, maar iemand die hun wereld begrijpt. Na weken van samen eten, praten en aanwezig zijn, begonnen mensen zich open te stellen. Zo kon ik bijvoorbeeld een verlamde man heel kwetsbaar portretteren. Zijn zoon, zijn held, verzorgt hem intensief, wast hem, geeft hem inspuitingen... Intens.” 

Reportagemaakster Loula merkte ook bij zichzelf een perspectiefwijziging op: "Voor ik aan mijn reportage begon, zag ik Caïro als een overweldigende, chaotische stad. Het leek me misschien te heftig om er te wonen. Maar door uitgebreid met vrouwen te praten en hun verhalen echt te leren kennen, begon ik de stad anders te zien. Ik ontdekte de nuances in hun levens, de sociale structuren waarin ze navigeren en de steun die moeders er bijvoorbeeld krijgen. Dat gaf me een diepere blik op hoe het leven daar in elkaar zit, buiten de oppervlakkige eerste indrukken.” 

“Persoonlijke insteek maakt verhalen herkenbaar” 

Omdat de regie volledig in handen is van de creatieve, jonge makers brengen de 10 tot 15 Nomaden-reportages per jaar verhalen en landen die we bij VRT zelf nooit op deze manier zou bereiken.” Jeroen Vissenaekens, eindredacteur en verantwoordelijke voor Nomaden bij VRT NWS wijst naar de persoonlijke band van de reporters met het onderwerp. “Denk aan Vlamingen met roots in het land dat ze onderzoeken of makers die terugkeren naar hun familiegeschiedenis. Die persoonlijke insteek maakt de verhalen herkenbaar en krachtig.”  

Zelf kwam Abdulrahman uit Syrië tien jaar geleden aan in België na een tocht van drie jaar door vijf landen. "Ik heb het geluk gehad nooit in een vluchtelingenkamp te zitten. In België kon ik een filmopleiding volgen. Nu wil ik vooral verhalen maken die interessant en menselijk zijn. En ik zie dat dat werkt bij elke vertoning op festivals en in buurthuizen, zoals onlangs in Vilvoorde. Los van hun achtergrond worden mensen geraakt. Thema’s als hoop, familie en zorgen voor elkaar zijn niet exclusief Syrisch of Belgisch. Wel zijn het menselijke verhalen die nuanceren en verbinden.” 

“Hoe zou ik als Westerse in Caïro leven?” 

Loula had een paar jaar terug een relatie met een Egyptenaar en woonde even in Caïro. “Ik was benieuwd naar het leven dat me daar had kunnen opwachten indien ik definitief verhuisd zou zijn.” 

Of Loula zich al in Caïro ziet wonen? “Nu de documentaire achter de rug is, zie ik mezelf ook aarden in Caïro. Niet omdat het er gemakkelijk is, maar omdat ik er de voordelen en de schoonheid van inzie. Of zoals Kristin, een vrouw uit de documentaire, het zou zeggen: ‘Het leven in Egypte voelt gewoon heel echt aan’. Dat waardevolle heb ik gevoeld.” 

Stel je kandidaat voor je eigen Nomaden-reportage 

VRT NWS wil met 10 tot 15 Nomaden-reportages per jaar een platform bieden aan nieuwe stemmen, van studenten tot startende zelfstandigen in de audiovisuele sector. “Er is geen strenge selectie”, bevestigt Jeroen. “Heb je een sterk maatschappelijk relevant idee en het engagement om ermee aan de slag te gaan? Klop bij ons aan.” 

“Deze aanpak maakt Nomaden zo toegankelijk en divers. We merken ook dat we hiermee doelgroepen bereiken die de mainstream media vaak minder snel bereiken. Dit brengt een enorme meerwaarde voor VRT en de Vlaamse kijker.” 

Stel je kandidaat. Mail naar jeroen.Vissenaekens@vrt.be