Hoe VRT en New8 lokale creativiteit internationaal op de kaart zetten

“We bevinden ons vandaag op een kantelpunt: de abonnementen op onlinevideoplatformen stagneren en wereldwijd herbekijken streamers hun strategie”, licht Wim Janssen, aanbodverantwoordelijke bij VRT, toe. Dat zorgt voor een afremming van de gehele fictiesector. “Als VRT willen we voor onze kijkers, makers en partners blijven inzetten op fictie, met het oog op publieke meerwaarde. Daarom moeten we de financiering ervan kunnen voorspellen en keuzes maken. Enkel zo kunnen we nieuw talent ondersteunen en verhalen van eigen bodem vertellen.” New8 in een unieke fictiesamenwerking, want elke partner beslist zelf welke reeks ingebracht wordt. “Het is moedig dat publieke omroepen hieraan deelnemen”, zegt Wim. “Elke serie die voorgesteld wordt, moet internationaal potentieel hebben. Maar ze kan dus ook over een klein, lokaal verhaal gaan.” Zowel de inbreng als de werking worden doorlopend geëvalueerd. “Ook al is het resultaat pas enige tijd na de samenwerking zichtbaar, we bekijken vandaag wel al welke versterkende effecten en exponentiële groei die kan veroorzaken. Via Europese fondsen kan de impact van lokale creativiteit een stuk verder reiken dan Vlaanderen.”

Publieke omroepen hebben een eigen identiteit, die zich ook vertaalt naar hun aanbod. Iets wat onderscheidend is voor New8, stelt Wim. “Een van de doelstellingen was om unieke, intrigerende en ontspannende verhalen van eigen bodem naar de internationale markt te brengen. Van de titels die gepland staan, merk je wel dat het DNA van publieke omroepen overeenkomt. Ook al is de diversiteit enorm. De acht reeksen die in 2025 uitkomen, tonen de rijkdom en relevantie van publieke omroepen. Van een verhaal over de big pharma-industrie (Elixir), de evacuatie van Afghanistan (Kabul) tot onbevreesd ondernemerschap (Vanguard). The more local you go, the more global you travel. Ook met onze eigen serie, This is not a murder mystery van productiehuis Panenka, maken we de vertaalslag van eigen cultureel erfgoed naar een internationaal publiek.”

Verhalen die harten en geesten openen

Elke reeks binnen New8 verrijkt het aanbod van de deelnemende partners. Maar ook omgekeerd brengt de samenwerking een duidelijke meerwaarde aan het fictiegenre. NRK, de Noorse publieke omroep, nam het initiatief om New8 op te richten. “Als publieke omroepen delen we allemaal dezelfde missie en hebben we onze eigen kracht in een competitief medialandschap. In deze tijd is het belangrijker dan ooit om over de grenzen heen nieuwe perspectieven te bieden in onze verhalen”, vertelt Marianne Furevold-Boland, Head of Drama bij NRK.

De fictiesamenwerking is de grootste binnen Europa. “De mediasector verandert voortdurend”, benadrukt Marianne. “Het publiek is selectiever en de concurrentie wordt steeds sterker. Een community als New8 creëert ruimte om elkaar uit te dagen en series te maken die opvallen.” Het basisfundament hiervoor is vermaak én betrokkenheid van het publiek. “We willen reeksen maken die een gesprek op gang brengen en ook echt goed zijn voor een samenleving die steeds meer gepolariseerd raakt. In fictie vinden we perspectieven terug over onszelf als maatschappij, als consument en als mens. Door krachten te bundelen, verwezenlijken we verhalen die harten en geesten openen. Via New8 kunnen we eenheid bevorderen, samen innoveren en een bron van kennis zijn voor elkaar. Of dat nu gaat over inhoudelijke dilemma’s of nieuwe productietechnologieën.”

Het vertrouwen dat de deelnemende omroepen met elkaar delen staat centraal. “Dat is essentieel om ervoor te zorgen dat we fictie maken die kijkers bezighoudt, engageert en een gesprek op gang brengt”, verklaart Marianne. “Het voordeel dat we creëren is niet enkel economisch, maar ook maatschappelijk. Zo zijn de fictiereeksen van NRK een weerspiegeling van onze Noorse democratie. Verhalen die gestoeld zijn op de gedeelde waarden van ons publiek, maar net ook het verschil maken. Herkenbaar maar ook prikkelend. Met die instelling wordt een lokaal publiek ook een globaal publiek.” 

Door de krachten te bundelen met andere landen, werken we nu plots aan een reeks die meer dan 135 miljoen Europeanen kan bereiken

_{Producer Panenka, Kristoffel Mertens}

135 miljoen Europeanen bereiken Het programma dat VRT in 2025 binnen de New8-samenwerking brengt, is een eigenzinnige fictiereeks waarin surrealisme verpakt wordt in een klassieke whodunit. “This is not a murder mystery werd geschreven door Christophe Dirickx en Paul Baeten”, zegt Kristoffel Mertens, producer van de serie. “Matthias Lebeer en Christophe kwamen in volle coronatijd met dit originele idee aankloppen. De opnames van onze fictieprojecten lagen op dat moment stil, waardoor er ineens ruimte was voor een creatief project van deze omvang.” Al snel werd duidelijk dat alle betrokkenen bij productiehuis Panenka enorm getriggerd raakten door het idee, maar tegelijkertijd ook dezelfde financiële bezorgdheden deelden. “We trokken vrij snel naar VRT, waar men echt buiten de lijnen durft te kleuren op het vlak van fictie. Het thema van kunst en cultuur, zonder er een historische reeks van te maken, leek een ideale match voor de omroep. Via een toegankelijke whodunit leer je bij over surrealistische figuren, zonder dat het als een ‘educatief’ programma aanvoelt. Kort daarna kwam Hans Herbots als hoofdregisseur aan boord en het project was vertrokken!”

Het thema appelleert aan een Europees publiek, maar de productie is Vlaams en blijft volledig in handen van Panenka. “Naast locaties in Ierland wordt de reeks grotendeels opgenomen op tal van indrukwekkende, Vlaamse plekken die perfect passen bij het thema. This is not a murder mystery zet daarnaast ook het cultureel erfgoed van het surrealisme, met Brussel als hoofdstad, op een nieuwe manier in de kijker”, merkt Kristoffel op. Authenticiteit blijft het allerbelangrijkste. “We brengen surrealisten van over de hele wereld en casten dus ook native acteurs.”

Op het vlak van samenwerkingen was de publieke omroep de juiste matchmaker. Kristoffel: “VRT is sterk in het naar buiten brengen van verhalen van makers en daarvoor de juiste partners met elkaar verbinden. Van een ervaren en gerenommeerde regisseur als Hans Herbots tot jong talent als Matthias Lebeer. En we konden ook rekenen op de onmisbare steun van het Vlaams Audiovisueel Fonds, Screen Flanders en Screen Brussels.” Voor een project als This is not a murder mystery is New8 goud waard. “Samenwerken is noodzakelijk bij fictie. Maar in veel gevallen betekent dat ook dat je je rechten en creativiteit voor een stuk uit handen moet geven. Via New8 koesteren we het DNA van de reeks én hebben we toch gegarandeerde financiering. Door de krachten te bundelen met andere landen maken we meteen ook meer kans op Europese subsidies, dankzij Creative Europe en Eurimages. Zo werken we nu plots aan een reeks die meer dan 135 miljoen Europeanen kan bereiken. Uit de grond gestampt door een Vlaams creatief team. Dat belooft voor toekomstige projecten en creatieve ideeën die, letterlijk, de grenzen durven opzoeken”, besluit Kristoffel.

Benieuwd naar meer straffe verhalen over VRT? Lees ze allemaal in Jaarbeeld 2024.