'Mia': het licht dat altijd blijft schijnen

Sterren komen en sterren gaan, maar enkel de uitzonderingen blijven lang bestaan. Misschien moeten we in de eerste plaats aanvaarden dat de exacte reden van het enorme succes achter een nummer als ‘Mia’ moeilijk in woorden uit te drukken valt. Muziek is gebaseerd op een gevoel. 

Wat weten we wèl zeker over deze tijdloze klassieker van Luc De Vos?

De droge feiten

‘Mia’ is het vijfde nummer op ‘Gorky’, de debuutplaat van Gorky uit 1992. Wanneer de band een jaar later uit elkaar valt, past Luc De Vos de groepsnaam aan: Gorky wordt Gorki.

Het debuutalbum levert vier singles af: ‘Anja’ (1990), ‘Lieve Kleine Pirana’ (1991), ‘Soms Vraagt een Mens Zich af’ (1992) en ‘Wacht Niet te Lang’ (1992). ‘Mia’ hoort daar niet bij. De platenfirma duwt het nummer als b-kantje op de single van ‘Soms Vraagt een Mens Zich af’. Albumtracks groeien regelmatig uit tot de grootste hit van een band. De volledige top 3 van De Tijdloze 100 van 2023 bestaat uit albumtracks die nooit als single verschenen. Het is evenmin uitzonderlijk dat een b-kant de populariteit van de a-kant overstijgt. Denk maar aan ‘How Soon is Now’ van The Smiths of ‘God Only Knows’ van The Beach Boys. 

Het zegt wel veel over een nummer. We begrijpen dat singles met stevige radio-airplay uitgroeien tot grote hits. Wanneer muziekliefhebbers met behulp van wervende mond-tot-mondreclame een lied naar de oppervlakte duwen, lonkt de eeuwigheid. 

Mia in de Tijdloze 100

‘Mia’ betreedt De Tijdloze 100 reeds in 1993. Het nummer komt binnen op 98. Tegenwoordig moet een liedje drie jaar oud zijn, maar dat lag in die tijd wat anders. Een decennium later pronkt ‘Mia’ op de eerste plaats in de lijst. Luc De Vos, een schijnbaar eenvoudige kerel uit het landelijke Wippelgem, houdt kleppers als ‘Smells Like Teen Spirit’ (Nirvana) en ‘One’ (Metallica) achter zich. 

Nederlandstalige nummers zijn eerder een zeldzaamheid in De Tijdloze 100. In de lijst van 2003 staat ‘Lieve Kleine Piranha’ op 59 en ‘Blauw’ van de Scene op 72. Deze meesterwerken hebben De Tijdloze 100 intussen verlaten, maar ‘Mia’ niet. Het nummer houdt de afgelopen 15 jaar stand als enige in onze moedertaal. ‘Mia’ behaalt vier eerste plaatsen en strandt zes keer op de tweede plek. Geen enkel ander Belgisch nummer komt in de buurt van het succes van ‘Mia’. Luc De Vos formuleerde zelf ooit een verklaring voor zijn succes in De Tijdloze 100: ‘Tijdloze nummers zijn doorgaans melancholisch van aard. Vrolijke deuntjes maken geen kans. Misschien heeft dat wel met de eindejaarsperiode te maken.’

Gerrit Kerremans, algemeen muziekcoördinator VRT: "Het succesverhaal van ‘Mia’ begon bescheiden, als akoestische B-kant op de single ‘Soms Vraagt Een Mens Zich Af’. Het was zelfs het enige nummer op het album dat volledig werd ingespeeld door de originele bandleden, onder leiding van producer Wouter Van Belle. Fans van Luc De Vos stemden het nummer later in De Tijdloze van Studio Brussel, waarna het station het bleef draaien. Zo groeide ‘Mia’ uit tot een klassieker. En ja, de naam van de Music Industry Awards (MIA’s) doet onvermijdelijk aan het nummer denken, al is die link puur toevallig. We hebben destijds wel Luc De Vos om goedkeuring gevraagd."

Gerrit Kerremans over het belang van Vlaamse identiteit in ons muzieklandschap: "De opmars van internationale streamingdiensten zet de lokale muzieksector zwaar onder druk. De globale muziekmarkt dreigt onze unieke culturele identiteit te verdringen door eenvormigheid te creëren. Bij VRT zien we het als onze missie om dit tegen te gaan door een substantieel aandeel lokale muziek in onze programmatie te garanderen. Op die manier ondersteunen we niet alleen de Vlaamse muzieksector, maar versterken we ook de band met onze eigen cultuur."

De compositie

‘Mia’ staat niet bekend als radiovriendelijk, maar dat komt vaker voor in de wereld van de tijdloze muziek. Een ‘fade in’ als start is niet ideaal en nummers met een lengte van 5’34” worden doorgaans geweerd uit de playlists van gemiddelde hitradio’s. 

De oorspronkelijke versie van ‘Mia’ klinkt behoorlijk punkrock. Producer Wouter Van Belle vertraagt het nummer drastisch en voegt de kenmerkende piano-outro toe. Van Belle beseft met al zijn ervaring dat het album een rustpunt nodig heeft. Tijdens Gorki-concerten maakt De Vos er later wel eens een sport van om het nummer bewust te verkrachten door het tempo drastisch op te voeren en zijn snaren er stevig van langs te geven. Tot De Vos beseft dat hij hier niemand een dienst mee bewijst. ‘Mia’ betekent te veel voor zijn publiek. 

Soms heb je niets meer nodig dan vier basisakkoorden, een spaarzame drum en een lange, melancholische piano-outro. Laat je echter niets wijsmaken; eenvoud werkt enkel als het écht werkt.

De tekst

De tekst van ‘Mia’ maakt deel uit van ons collectieve geheugen. We weten niet altijd waar de zinnen precies over gaan, maar de tekst klinkt catchy. ‘Mia’ is geen liefdesliedje, het nummer gaat over menselijkheid. Misschien kan je er zelfs enkele existentiële vragen aan koppelen. We lopen allemaal rond op deze aardbol en we doen maar wat, met vallen en opstaan. ‘Een lijflied voor losers’, zo voelen we ons allemaal weleens. 

Iedereen is op zoek naar wat geluk en warmte, ook deze eenzame zanger. Zo start het nummer: ‘Toen ik honger had, kwam ik naar jou toe…’

‘Mia’ is een fictief persoon. De Vos koos een typische, proletarische naam uit de tijd waarin hij opgroeide. Hij woonde tot zijn 28ste bij zijn moeder. Een werkloze man zonder hoger diploma die wordt geconfronteerd met de economische realiteit van de lastige jaren 80: ‘Mensen als ik vind je overal, op de arbeidsmarkt, in dit tranendal’.

‘Mia’ geeft troost aan ons allemaal. Ze heeft ‘het licht gezien’ en ze bevestigt wat we allemaal willen horen: ‘niemand gaat verloren’. Een hoop die we allemaal koesteren. 

Kirsten Lemaire, mede-ambassadeur Zing Mia Mee: "Mia is al lang van ons allemaal. Iedereen ként het. Zet het érgens op  - om twee uur ’s middags of twee uur ’s nachts –  en mensen zingen mee. Die iconische status, dat is de verdienste van Luc geweest."

De legacy

‘Mia’ blijft het een hit op fuiven, maar ook aan het kampvuur bij jeugdbewegingen. Daarnaast bestaan er een groot aantal coverversies. Milow coverde ‘Mia’ in een Engelstalige versie en het succesvolle Nederlandse duo Nick en Simon ondernam eveneens ooit een poging. Stefan Dixon zong het nummer dan weer in het Afrikaans. 

De afkorting van de Vlaamse Music Industry Awards is uiteraard een knipoog naar dit nummer. Het Canvas programma ‘Alleen Elvis Blijft Bestaan’ verwijst eveneens naar de hit van Gorky. In het album ‘Helder’ van de stripreeks J.Rom lees je een kleine ode aan ‘Mia’ wanneer iemand vraagt: ‘Heb je dat licht gezien, Mia?’

Er bestaan weinig zekerheden in het leven. We worden allemaal geboren en er komt een dag waarop we de ogen voorgoed sluiten. 

In het geval van Luc De Vos gebeurde dit tien jaar geleden, spijtig genoeg veel te vroeg. 

Gelukkig bezit muziek de eigenschap, in tegenstelling tot de mens, om alles en iedereen te overleven. 

En dat is precies wat ‘Mia’ doet en voor altijd zal blijven doen.