Ga naar de hoofdinhoud
Clips uit 1945 tot 1959

Clips uit 1945 tot 1959

Na de Tweede Wereldoorlog beleefde België een snelle groei en ontwikkeling op audiovisueel vlak. De wederopbouwperiode bracht naast economische groei ook een opleving van de media-industrie. 

Na de Tweede Wereldoorlog beleefde België een snelle groei en ontwikkeling op audiovisueel vlak. De wederopbouwperiode bracht naast economische groei ook een opleving van de media-industrie. 

1945 

Start Werelddienst 

Enkele maanden na de bevrijding , op 31 januari 1945, werd de Werelddienst opgericht. Dit radiostation met uitzendingen vanuit Brussel en Leopoldstad was ook bekend als ‘de vriendschapsbode’ en groeide uit tot een populaire internationale radiozender. 

1947

Eerste FM-uitzending

Voor het eerst maakt een radio-uitzending van het NIR gebruik van 'Frequentie Modulatie', beter bekend als FM. FM is veel minder gevoelig voor storingen en levert hifigeluid. In 1947 werden de vooroorlogse lokale radiostations in Antwerpen, Gent, Kortrijk en Hasselt omgevormd tot provinciale vestigingen van de nationale omroep. De gewestelijke omroepen vullen om de beurt de zendtijd van het tweede radioprogramma. Helaas is er geen fragment bewaard gebleven van de eerste FM-uitzending. 

1949 

Start Wereldomroep 

Vanaf 17 november 1949 spant de publieke omroep zich in om het publiek in afgelegen gebieden te bereiken. Via de Wereldomroep gaan de uitzendingen voor missionarissen de ether in. Reporter Jozef Coolsaet brengt de avonturen van een missionaris in het verre Canada tot leven. 

1952

Nieuw zenderpark te Waver

In 1952 wordt het nieuwe zenderpark in Waver-Overijse geopend, dat onder andere de verbinding tussen België en Congo moet verbeteren. Slechts acht jaar later zal Congo niet langer bij België horen. 

Koning Boudewijn opent zenderpark Waver Overijse

Koning Boudewijn opent zenderpark Waver Overijse

1953 

Lijnenoorlog 

Video

Voor de televisie van start kan gaan, moeten eerst uitzendnormen worden vastgelegd. Er ontstaat een communautair debat tussen voorstanders van het Franse systeem met 819 lijnen en het Europese systeem met 625 lijnen. Het eindigt met een "compromis a la belge", waarbij tv-toestellen beide systemen ondersteunen. Later zal bij het komst van kleurentelevisie een vergelijkbaar debat ontstaan over de standaarden PAL en SECAM. 

Start televisie

Video

Op 31 oktober 1953 verschijnen de eerste beelden op de Vlaamse televisie. Een reconstructie van die eerste dag: de uitzending begint met de beroemde lapsus 'Goedenavond, dames en heren. We beginnen ons panorama met Programma: de week in beeld.' De omroepster, Irene Beval, wordt het eerste tv-gezicht van Vlaanderen. 

Drie dozijn rode rozen 

Video

De NIR zet haar eerste stappen in de huiskamer van de Vlaming. Dat televisie ook voor de makers nieuw was, blijkt uit het eerste programma, dat eigenlijk een theaterstuk was,  een opname van een vertrouwd medium. Het werd live uitgezonden vanuit Studio 6 aan het Flageyplein. 

Panorama 

Video

Een van de programma's die vanaf het begin van de Belgische televisie bestaat, is Panorama. Hoewel de naam onveranderd bleef, hebben vorm en inhoud door de jaren heen vaak gewisseld. In de jaren tachtig het programma zijn hoogdagen met bekroonde reportages, maar in de beginperiode was Panorama simpelweg een overzicht van de actualiteit. We zien een reportage uit 1963. 

Marleen, petekind van de Vlaamse televisie

Video

Wist je dat de Vlaamse televisie een petekind heeft? Marleen Daenen werd geboren op 31 oktober 1953 om 20 uur, precies toen de eerste televisie-uitzendingen begonnen. Op haar vijftiende verjaardag bezocht ze het gloednieuwe omroepcentrum aan de Reyerslaan. Daar ontmoet ze onder anderen Chris Lomme, die voor een opname in prinsessenkleren gehuld was. 

1954

Eurovisie

Video

Na een proefuitzending in 1953 voor de kroning van Queen Elisabeth II werd op 6 juni 1954 een bloemencorso uitgezonden via het Eurovisienetwerk. Jozef Coolsaet vertelt hoe het werkt. 

Penelope

Video

Na een kort aantal afleveringen onder de naam Vrouwenspiegel gaat in 1954 Penelope van start. Hiermee richtte het NIR zich voor de eerste keer specifiek op de vrouwelijke kijkers. Paula Semer presenteerde tips over mode, het huishouden en kinderen. 

Voor de kijker van vandaag komt de reeks conservatief over, maar in de jaren vijftig zorgde Semer een aantal keren voor grensverleggende televisie, met talloze boze kijkersbrieven tot gevolg. Zo kwamen onder andere een pleidooi voor gelijke lonen voor man en vrouw en gezinsproblemen aan bod. Over dat laatste zien we hier een fragment. 

WK voetbal op tv

Video

Voor het eerst kunnen de Belgische kijkers ook via de televisie supporteren voor hun nationale voetbalelftal. De Belgische voetbalbond was voor de eigen competitie nochtans eerst niet happig om camera's in het stadion toe te laten. Ze vreesden dat de toeschouwers hierdoor thuis zouden blijven. Later bleek dat televisie de populariteit van het voetbal alleen maar ten goede kwam. We zien een fragment zonder geluid. 

1955

Schipper naast Mathilde

Video

Na een korte poging met De familie Bludts, brak Vlaamse fictie echt door met Schipper naast Mathilde. Omdat de eerste afleveringen live werden uitgezonden, is er weinig beeldmateriaal bewaard gebleven. In dit fragment is er veel ophef over een verdwenen 'voituurke'. 

Komt toch eens kijken 

Video

Bob Davidse maakte zijn televisiedebuut in het eerste jeugdprogramma van de publieke omroep, en dat ging gepaard met de nodige zenuwen. Pas toen hij zijn gitaar oppakte, voelde hij zich helemaal op zijn gemak. Om een betere band met de kinderen te krijgen, werd Bob na enkele afleveringen 'Nonkel Bob' genoemd. Zo werd een icoon van de Vlaamse televisie geboren. 

1956

Mijnramp Marcinelle

Video

Op 8 augustus 1956 brak er brand uit in de kolenmijn Le bois du Cazier bij Marcinelle. Deze ramp, waarbij 262 mensen omkwamen, werd een van de zwaarste in de Europese mijnbouwgeschiedenis. De televisie zond meteen een spoededitie van het journaal in. 

100.000 of niets

Video

Met 100.000 of niets bracht het NIR voor het eerst een bijzonder stevige quiz op het scherm. Bob Van Bael, Tony Corsari en Pros Verbruggen wisselden elkaar af en legden de kandidaten het vuur aan de schenen over de moeilijkste onderwerpen. 

1957 

Ten huize van

Video

In Ten huize van gingen onder anderen Omer Grawet, professor Joos Florquin op bezoek bij Vlamingen uit de culturele en politieke wereld. In de jaren 90 zou Edward De Maesschalk en in de jaren 00 Frieda Van Wijck dit onder dezelfde programmatitel nog eens overdoen. 

Het jaaroverzicht

Video

Ook in 1957 keek de omroep nostalgische terug op het voorbije jaar. Hier zien we de begingeneriek van het sportjaaroverzicht, voorafgegaan door het typische aftellen naar het nieuwe jaar. 

1958

Poëzie in 625 lijnen

Video

In Vergeet niet te lezen interviewden Hubert Van Herreweghen en Raymond Herreman afwisselend vele auteurs. Vanaf 1958 krijgen ook dichters in het programma Poëzie in 625 lijnen een forum op de televisie. In dit fragment lezen ze voor uit het werk van Willem Elsschot, geassocieerd met beelden uit vervlogen tijden. 

Expo 58 op tv

Video

De Expo in Brussel brengt meer zendtijd, meer programma's, meer mensen en middelen voort voor de jonge Vlaamse televisie. De Wereldtentoonstelling leidt ook tot het afschaffen van de televisieloze maandag en de zomerpauze. Voortaan kan heel Vlaanderen elke dag van de week, het hele jaar door, tv kijken. 

1959

Voor boer en tuinder

Video

Niemand blijft bij het NIR in de kou staan, ook de landbouwer niet. In Voor boer en tuinder  wordt het leven op het platteland belicht. Hier zien we hoe sommige jonge boeren het moeilijk hebben om een nieuwe vrouw te vinden. Boeren waren zelden zo welbespraakt.  

Overlijden Bert Leysen

Video

Op 17 september 1959 komt Bert Leysen, de eerste directeur van de Vlaamse televisie, om in een verkeersongeval. Hiermee verliest Vlaanderen een van de pioniers van radio en televisie. Jan Boon, directeur-generaal van het NIR, is duidelijk nog steeds geraakt wanneer hij deze in memoriam uitspreekt. 

Het Amerikaans theater

Video

Na de Wereldtentoonstelling in Brussel 'erft' de Belgische staat het Amerikaanse paviljoen van de Expo en stelt het beschikbaar aan het NIR. De Vlaamse Televisie grijpt deze kans en zo ontstaat het Amerikaans Theater, dat vanaf oktober 1959 gebruikt wordt voor opnamen met publiek. We zien een fragment uit de talentenshow Tiens Tiens tijdens Expo 58. De huur van dit gebouw eindigt op 31 mei 2012. 

Gedeeltelijke zonsverduistering

Video

Op 2 oktober 1959 is er in België een gedeeltelijke zonsverduistering. Vanuit de sterrenwacht kondigt Armand Pien ook de volledige zonsverduistering van 1999 aan. 

Bekijk de andere tijdlijnen:

Blijf als eerste op de hoogte van alles over VRT

De nieuwsbrief is gratis én je kan je steeds uitschrijven. Lees ons privacy beleid.